تحليل عوامل موثر بر پايداري شهري (مطالعه موردي: شهر اردبيل)

On the Analysis of Factors Affecting Urban Sustainability (Case Study: Ardabil City)

توسعه ي شهرنشيني و روند افزايش جمعيت شهري سبب بروز مسائلي چون استفاده ي بي رويه از منابع، آلودگي محيط زيست، افزايش ناهنجاري هاي اجتماعي و مشكلات اقتصادي در سطح جوامع شهري شده است. توسعه ي پايدار به عنوان شعار اصلي هزاره ي سوم و پارادايم نوين در ادبيات نظري و علمي رايج در باب توسعه و برنامه ريزي شهري بوده است. هدف پژوهش حاضر تحليل و دسته بندي عوامل موثر بر پايداري شهري در شهر اردبيل از ديدگاه شهروندان به عنوان ذينفعان اصلي برنامه ريزي هاي شهري مي باشد. روش تحقيق توصيفي-تحليلي است و شيوه ي گردآوري اطلاعات اسنادي و پيمايشي (زمينه ياب) است. جامعه ي آماري، شهروندان شهر اردبيل هستند. حجم نمونه بر اساس فرمول كوكران 384 نفر، روش نمونه گيري خوشه اي دو مرحله اي است. 26 گويه ي پرسشنامه ي تحقيق با استفاده از تحليل عاملي اكتشافي به پنج عامل تقليل داده شد. مجموع عوامل پنجگانه 68/059 درصد واريانس كل را توضيح مي دهند. عامل اول (طراحي محيطي) با مقدار ويژه ي 5/636 (21/676 درصد واريانس) بيشترين نقش را در تبيين واريانس كل عوامل موثر بر پايداري شهري ايفا مي كند. بعد از آن عامل اجتماعي با مقدار ويژه ي 3/707 (14/259 درصد واريانس) در جايگاه دوم، عامل مديريتي با مقدار ويژه ي 3/695 (14/212 درصد واريانس) در جايگاه سوم، عامل اقتصادي-زيربنايي با مقدار ويژه ي 2/475 (9/518 درصد واريانس) در جايگاه چهارم و سرانجام عامل زيست محيطي با مقدار ويژه ي 2/183 (8/394 درصد واريانس) در جايگاه پنجم عوامل موثر بر پايداري شهري قرار دارند.

Urbanization development and growing process of urban population has caused problems such as excessive use of resources, environmental pollution, increased social anomalies and economic problems at urban communities. Sustainable development has been the main slogan in the third millennium and the new paradigm in the most popular theoretical and scientific literature concerning urban development and planning. The objective of this study was to analyze and categorize the factors affecting urban sustainability in Ardebil city from the citizens' points of view as the main beneficiaries of urban planning program. The study was descriptive-analytical research and the method of collecting information was documentary and survey (Field Finder). Population were the citizens of Ardabil city. The sample size included 384 members based on Cochran formula, while there was a two stage cluster sampling method. The 26 items of the research questionnaire were reduced to five factors using exploratory factor analysis. All the five factors explain 68.059 percent of total variance. The first factor (environment design) plays the most important role with specific value 5.636 (21.676% of variance) in setting all effective variance factors on urban sustainability. Then the social factor with specific value 3.707 (14.259% of variance), management factor with specific value 3.695 (14.212% of variance) economic-infrastructural factor with specific value 475/2 (518/9% of variance) environmental factor with specific value 183.2 (8.3394 percent variance) were located at second, third, fourth, and fifth level of factors affecting urban sustainability.