رابطه بين رطوبت غلاف برگ گياه نيشكر و شاخص تنش آبي با استفاده از دماسنج مادون قرمز

Relationship between leaf sheath moisture and Crop Water Stress Index (CWSI) using Infrared Thermometer

از عوامل مهمي كه باعث كاهش عملكرد گياه نيشكر مي ­شود مي­ توان به تنش­ آبي كوتاه مدت وارده به آن در بازه دو آبياري متوالي اشاره كرد. بنابراين مطالعه و پايش عواملي تعيين­ كننده وضعيت آبي گياه نيشكر (دماي پوشش گياهي، رطوبت خاك، رطوبت گياه) در زمين ­هاي تحت كشت اين گياه به­ منظور برنامه ­ريزي صحيح آبياري و تعيين زمان و ميزان مناسب مصرف آب امري ضروري است. اين تحقيق در سال زراعي 93-94 در اراضي كشت و صنعت نيشكر سلمان فارسي در ماه­هاي خرداد الي شهريور بر روي واريته CP69-1062 در سنين مختلف (كشت، بازرويي اول، دوم و سوم) انجام شد. به ­منظور محاسبه شاخص تنش آبي (CWSI) به روش ايدسو با استفاده از دماسنج مادون قرمز دماي سطح سايه انداز گياه در سه جهت اندازه ­گيري شد. در گام بعدي تحقيق درصد رطوبت غلاف برگ در همان نقاط برداشت دماي سطح سايه ­انداز گياه، اندازه­ گيري و هم­بستگي آن با شاخص تنش مورد بررسي قرار گرفت. رابطه رگرسيوني بين شاخص تنش آبي و رطوبت غلاف برگ در روزهاي مشخص از دوره رشد (خرداد تا شهريور ماه) و همچنين براي كل دوره رشد به­ دست آمد. هر بار هشت مزرعه از يك سن مورد پايش قرار گرفت، به­ طوريكه هر مزرعه دو بار پايش شد(جمعا 32 مزرعه). با يك دور از برداشت­ ها در سنين مختلف اقدام به واسنجي رابطه تنش و رطوبت غلاف برگ و در دور دوم برداشت­ ها نسبت به صحت­ سنجي آن اقدام شد. نتايج نشان داد تنش مشاهداتي و تنش واسنجي شده، حداقل مجذور مربعات خطاي آن 0/15 است و تنها عامل متغير كه دوره رشد بود، در مقادير هم­بستگي بين داده هاي مشاهداتي و محاسباتي تاثير­گذار نبوده است. با افزايش سن گياه هم­بستگي بين شاخص تنش و رطوبت غلاف برگ كاهش يافت. در اين تحقيق معادله خط مبناي پايين در روزهاي مشخصي از فصل رشد به ­دست آمد. از آن جايي كه روند تغييرات در تمام فصل رشد براي تمام سنين يكسان بود، معادله كلي خط مبناي پايين تنش گياه نيشكر با ضريب هم­بستگي 87 درصد محاسبه شد. همچنين معادله خط مبناي بالا كه به­صورت يك خط افقي است در بازه 3 تا 4 درجه سانتي­گراد در نوسان بود. نتايج نشان داد كه مقدار بهينه شاخص تنش آبي براي شروع آبياري اين گياه به منظور ارائه برنامه آبياري واحد در تمام سنين مقدار 0/5 است، چرا كه در اين مقدار تنش­ و بالاتر از آن، رطوبت غلاف برگ از حد مجاز رطوبت غلاف برگ تعريف شده براي نيشكر كه گياه به آن تنش آبي وارد نشود، نزول پيدا مي­ كند.

One of the important factors which has led to reduction of the sugarcane yield is short-term water stress either in growing season or in the meantime of two sequence irrigation events. Therefore, studying and monitoring of crucial parameters of sugarcane water content (canopy temperature, soil moisture and vegetation moisture) is essential. The main objectives of present study are monitoring the effective parameters of sugarcane water content, and consequently determining the correlation between two different methods for determining irrigation schedule which are based on the canopy temperature and the leaf sheath moisture measurement, in order to have an efficient irrigation scheduling as well as determining the time and the amount of irrigation, accurately.