ارزيابي سطح و سرانه كاربري هاي خدماتي در مقياس محلات شهري (مطالعه موردي: محلات جديد و قديمي شهر رشت)

On the Evaluation of the Level and Capitation of Service Uses at the Scale of Urban Neighborhoods (Case Study: New and Old Neighborhoods of Rasht City)

اهميت محلات به عنوان كوچكترين جزء نظام شهري در هدايت توسعه پايدار شهري موضوعي انكارناپذير است. مقاله حاضر در محدوده محلات شهر رشت در راستاي پاسخگويي به اين سوال كه آيا اصول ساختاري محله هاي مورد مطالعه از نظر سطح كاربري ها در شهر رشت مناسب مي باشد و خدمات و رفاه نسبي را فراهم مي كند؟ انجام گرفته است. روش تحقيق، به لحاظ هدف كاربردي، به لحاظ ماهيت توصيفي – تحليلي و روش جمع آوري اطلاعات، روش كتابخانه اي و ميداني مي باشد. بدين منظور ابتدا وضعيت كاربري هاي اراضي و خدمات در محلات بررسي و با ضوابط استاندارد هر كدام مورد مقايسه قرار گرفت و سپس راهبرد بهينه در راستاي بهبود وضعيت محلات ارائه گرديد. جامعه آماري در اين تحقيق ساكنان تعداد 4 محله جديد و 4 محله قديمي است، اين محلات داراي 100263 نفر جمعيت مي باشد، كه با استفاده از فرمول كوكران تعداد 366 نفر از ساكنان اين محلات به عنوان نمونه انتخاب شدند و با توجه به نزديك بودن تعداد جمعيت محلات جديد(49663 نفر) و محلات قديمي(50600 نفر)، تعداد 183 پرسشنامه در محلات جديد و 183 پرسشنامه در محلات قديمي تكميل گرديد. نتايج بررسي ها نشان مي دهد ميزان سرانه كاربري مورد نياز در سطح محلات جديد مانند؛ بلوار گيلان، چمران، آزاد و حميديان به ترتيب 14/38، 3/34، 8/01 و 12/27 و در سطح محلات قديمي مانند؛ باقرآباد، دباغيان، يخسازي و پاسكياب به ترتيب 10/19، 26/85، 20/7 و 12/47 متر مربع مي باشد. در مجموع با توجه به نتايج بدست آمده مي توان گفت كه اصول ساختاري محله هاي مورد مطالعه از نظر سطح كاربري ها در شهر رشت مناسب نمي باشد و خدمات و رفاه نسبي را فراهم نمي كند.

The importance of neighborhoods as the smallest component of urban system in the sustainable urban development is an undeniable issue. This study was done in old and new neighborhoods of the Rasht city in Guilan province to answer the questions that whether or not the principal structures in terms of land use level is in an appropriate condition? The research methodology was applied and also, descriptive-analytical, in terms of objective and nature, respectively, and information gathering method is library and field method. Thus, first, the land use status and services were investigated and each was compared with standard rules, then an optimal strategy to improve the situation of old and new neighborhoods was presented. The population of the study were residents of 4 new and 4 old neighborhoods with 100263 numbers which were selected as the sample size of this study. In this regard, because of the proximity of the number of new neighborhood (49663 numbers) and old communities (50600 numbers), 183 questionnaires in each new and old neighborhoods were completed. The results of the study indicates that per capita usage requirement in new neighborhoods like Gilan Blvd., Chamran, Azad and Hamidian were 14.38, 3.34, 8.01, and 12.27 an‎d in old neighborhoods like Baqerabad, Dabaghian, Yakhsazy, and Paskiab were 10.19, 26.85, 20.7, and 12.47, respectively. Generally, in accordance with the findings of the study, it can be said that the structural principles of the studied neighborhoods are not suitable for the level of use in Rasht city and do not provide relative services and welfare.