مروري بر شيعه پژوهي در آثار مرجع اسلامي تحليل استنادي مداخل شيعي در دانشنامه جهان اسلام و دايره المعارف اسلام (چاپ ليدن)

A survey of the Shiite Studies in Islamic reference works Shiite entries Citation analysis in Encyclopedia World of Islam (EWI) and the Encyclopedia of Islam (EI)

پژوهش حاضر به تحليل استنادات مقالات شيعي و بررسي مداخل و مباحث شيعي در دجا و دما پرداخته است كه از روش تحليل استنادي بهره جويي شده و ابزار گردآوري اطلاعات، نرم افزار دريچه (سامانه جامع اتوماسيون بنياد دائره المعارف اسلامي)، داده شماري و متن كاوي است. جامعه آماري متشكل از كليه مدخل هاي شيعي در دو دانشنامه مورد بررسي مي باشد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد تعداد مداخل شيعي در دجا هشت برابر مدخل هاي شيعي در دما است. در مقالات شيعي دجا در كل 502 مرتبه به منابع استناد شده (منابع شيعي 199 مرتبه و منابع سني 303 مرتبه) ولي در مقالات شيعي دما فقط به منابع اهل تسنن (484 مرتبه) استناد شده است. مقالات شيعي دجا مستندتر از مقالات شيعي دما است. بر اساس يافته هاي پژوهش در دو اثر مورد بررسي، اختلافات كمي و كيفي زيادي در شيعه پژوهي وجود دارد به طوري كه در دما كميت مدخل هاي شيعي، بسيار نازل، ولي در دجا نسبت به رفع اين نقيصه اهتمام شده است. در تاليف مقالات شيعي دما به هيچ يك از منابع اهل تشيع استناد دهي نشده و همه ارجاعات به منابع سني است در حاليكه در اين خصوص در دجا تعديل وجود دارد.

Purpose: This study analyzed the Shiite articles references and Shiite entries and discussions in the Encyclopedia World of Islam (EWI) and the Encyclopedia of Islam (EI). The citation analysis method is used, and means of gathering data are Daricheh software and text mining. The statistic Population consists of all Shiite entries in both encyclopedias. Findings: The number of Shiite entries in EWI is eight times more than EI. All references in Shiite articles of EWI are 502 times (Shiite sources 199 times and Sunni sources 303 times) but in EI, only the sources of Sunni were referred (484 times). Shiite articles in EWI are more documented than the Shiite articles in EI. Conclusion: In both encyclopedias, there are many qualitative and quantitative differences in Shiite studies. The quantity of Shiite entries of EI is very low, but in EWI this defect was resolved. In compiling Shiite article of EI none of the Shiite sources were referred and just Sunni sources were referred whereas in EWI this case is adjusted.