سطح‌بندي و بررسي تطبيقي سطوح توسعۀ‌يافتگي با استفاده از تكنيك‌هاي برنامه‌ريزي (مطالعه موردي: شهرستان‌هاي استان كرمانشاه)

On the Ranking and Comparative Study of Development Levels Using the Planning Techniques (Case Study: Kermanshah Province)

در برنامه‌ريزي‌هاي توسعۀ در سطح منطقه‌اي، شناخت و درك تفاوت موجود ميان مناطق از حيث برخورداري آن‌ها از امكانات و زيرساخت‌هاي اجتماعي و اقتصادي، ضرورتي اجتناب‌ناپذير است. با عنايت به مبحث مطرح شده، پژوهش حاضر با رويكرد توصيفي – تحليلي در پي آن است تا ضمن مشخص كردن وضعيت توسعۀ‌يافتگي شهرستان‌هاي استان كرمانشاه به لحاظ شاخص‌هاي مختلف توسعۀ با استفاده از دو شاخص HDI و موريس نتايج اين دو شاخص را با هم مقايسه نمايد و در نهايت به بررسي تحليل جمعيتي توسعۀ‌يافتگي در سطح استان با استفاده از آزمون پيرسون بپردازد. در اين پژوهش براي نشان دادن بهتر وضعيت فضايي توسعۀ‌ي شهرستان‌ها در دو شاخص HDI و موريس، نقشه‌هاي مربوطه با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS ترسيم شده‌اند. جامعه آماري پژوهش شامل 14 واحد اداري (شهرستان) استان كرمانشاه مي‌باشد. 55 متغير مورد استفاده در اين پژوهش، طوري انتخاب شده‌اند كه بر تمام جنبه‌هاي توسعۀ شهرستان‌ها تأكيد دارند. نتايج حاصل از پژوهش بيانگر آن است كه شهرستان‌هاي استان به لحاظ توسعۀ در وضعيت مناسبي به سر نمي‌برند، زيرا در سطح استان هيچ شهرستاني در خوشه اول و دوم (توسعۀ‌يافتگي بسيار بالا و بالا قرار ندارد)، همچنين مقايسه دو شاخص پژوهش بيانگر آن است كه شاخص موريس وضعيت توسعۀ‌يافتگي شهرستان‌ها را بهتر نشان مي‌دهد؛ بنابراين نسبت به شاخص HDI برتري دارد و در نهايت تحليل وضعيت جمعيتي توسعۀ‌يافتگي بيانگر همبستگي مثبت بين درصد شهرنشيني و وضعيت توسعۀ‌يافتگي شهرستان‌ها مي‌باشد.

In development planning at the regional level to identify and understand the differences between regions in terms of their enjoyment of economic and social facilities and infrastructure is an inevitable necessity. According to the topics proposed, the present study is a descriptive- analytic method it seeks In addition to determine developing degrees of Kermanshah province counties with respect to various factors using HDI and Morris index and The index compares the two and finally an analysis of the demographic development in the province using Pearson's test. Calculation results have led to maps using ArcGIS for better spatial analysis of development. Community of research includes 14 administrative units of Kermanshah province. 55 variables which have been used in this research, consists of the majority aspects of development of units. The results indicate that the counties in terms of development in good condition to do not, because the level of any county in Cluster I and II (Is not a very high development and high), and also, comparing 2 research indexes indicate that Morris indexes show the status of development of the counties better. So, this index is preferable to the HDI index and analyzes the demographic situation of development indicate a positive correlation between the percentage of urbanization and the development level of the counties.