پديد آورندگان :
قادري فر، فرشيد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان , گرزين، مرتضي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان , عاليمقام، مجيد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان
كليدواژه :
همايش بذر , مجلات علمي پژوهشي , علف هرز , بهبود بذر , انبارداري بذر
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: به نظر مي‌رسد مطالعات انجام شده در زمينه تكنولوژي بذر فاقد يك برنامه‌ريزي بلندمدت به منظور رفع مشكلات موجود در اين بخش باشد و بيشتر مطالعات تنها بر حسب سليقه، سهولت اجرا و يا تقليد از منابع خارجي بدون در نظر گرفتن نيازهاي واقعي كشور انجام مي‌شوند. از آنجايي كه در مورد كارهاي انجام شده در زمينه بذر اطلاعات جامعي در دسترس نمي باشد، در اين تحقيق تلاش شد تا تحقيقات گذشته در زمينه علوم و تكنولوژي بذر جمعآوري، جمع بندي و ساماندهي شود. اين كار به محققان و برنامه‌ريزان صنعت بذر كمك خواهد كرد تا بدانند كه آيا تحقيقات آنها در مسير رفع نيازهاي اين صتعت در كشور قرار دارد و يا پرداختن به مباحث غيرضروري آنها را از رسيدن به اين مهم باز داشته است.
مواد و روش‌ها: در اين پژوهش كه در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سال 1393 انجام شد، كليه مقالات منتشر شده توسط مجلات كشور و سه همايش برگزار شده در زمينه علوم و تكنولوژي بذر (از سال 1366 تا 1391)، جمعآوري گرديد. سپس مقالات بر اساس موضوع و محتواي تحقيق (جوانه‌زني و سبز شدن، جوانه‌زني در شرايط تنش، قدرت بذر، كمون بذر، بهبود بذر، توليد و گواهي بذر، انبارداري بذر، آفات و بيماري‌هاي بذرزاد، بيوتكنولوژي بذر، بيوشيمي بذر، بانك ژن، بانك بذر، مكانيزاسيون بذر و ساير موضوعات) و نيز گرايش در بخش‌هاي مختلف شامل زراعت، باغباني، علفهاي هرز، گياهان دارويي و ... ، گروه‌بندي شدند. پس از گروه بندي مقالات در زمينه‌هاي مختلف، تعداد و درصد مقالات اختصاص يافته به هر گروه مشخص شد.
بافته‌ها: با مقايسه خلاصه مقالات چاپ شده در سه همايش برگزار شده، مشخص شد كه موضوع درصد جوانه زني و كنترل و گواهي بذر بيشترين سهم (در همايش هاي اول تا سوم به ترتيب 45، 38 و 54 درصد از كل مقالات چاپ شده) را به خود اختصاص دادند. به طور عمده گياهان زراعي به‌ويژه غلات و گياهان صنعتي روغني بيشترين سهم (در همايشهاي اول تا سوم بهترتيب 78، 77 و 81 از مقالات گياهان زراعي) را در بين مقالات داشتند. در مورد مقالات چاپ شده در مجلات داخلي بيشترين نرخ رشد مقالات بذري مربوط به موضوع بهبود بذر بود (0/79 افزايش مقاله در هر سال). اين در حالي بود كه نرخ رشد مقالات در ساير موضوعات مورد بررسي بين 0/06 (مكانيزاسيون) و 0/43 (جوانه زني) در سال متغير بود. در بين مقالات مربوط به گياهان زراعي، گروه غلات بيشترين سهم را در اختيار داشت. در حالي‌كه به گياهان خانواده بقولات كمترين توجه شده است. مقايسه مقالات چاپ شده در مجلات داخلي با مجلات بين المللي نشان دهنده توجه كمتر به موضوع كمون و به طوركلي علفهاي هرز در كشور بود.
نتيجه‌گيري: به طوركلي با توجه به تلفات زياد محصولات دانه اي در انبارها، خسارت بالاي علف هاي هرز و ضعف ماشين آلات در توليد و نگهداري بذر و دانه در كشور ، آنطور كه بايد به اين موضوعات پرداخته نشده است.
چكيده لاتين :
Background and objectives: It seems that there is no good long-term plan to resolve existing problems of seed production and technology fields in Iran. Most of studies about seed technology are based on researchers opinion, ease of implementation or following published articles in credible journals without considering the real needs of the country. Since there is no enough comprehensive information about the previous works in the field of seed, awareness of the past research trends can help researchers and the seed industry planners to know whether they are in right direction of seed industry or attention to unnecessary topics has prevented them from reaching this important. So the aim of this study is to summarize and organize past conducted studies in the field of seed technology. It is important to determine what areas of seed science have been overlooked to make recommendation.
Materials and methods: This study was conducted in Gorgan university of agricultural sciences and natural resources in 2014. All the published articles by Iranian journals and three seed science and technology congresses were collected from 1987 to 2012. The articles were grouped based on their subjects and topics (seed germination and emergence, germination under stress conditions, seed vigor, seed dormancy, seed improvement, seed production and certification, seed storage, seed-borne diseases and pests, seed biotechnology, seed biochemistry, gene bank, seed bank, seed mechanization and other subjects) for crop plants, orchard plants, weeds, medicinal plants, and etc. The number and percentage of articles in each group were determined for each year from 1987 to 2012.
Results: According to the published articles in seed science and technology conferences, most of the articles were related to seed germination and seed control and certification (for first, second and third congresses were 45, 38 and 54 percent of total articles published, respectively). Mainly, more articles related to agricultural plants, especially cereals and oil industrial groups crops (for first, second and third congresses were 78, 77 and 81 percent of the articles for crops, respectively). Among the articles that published in national journals, the highest growth rate was on the subject of seed quality improving (0.79 number of articles per years). The growth rates of articles publishing for the other topics were varied from 0.06 (mechanization) to 0.43 (germination) number of articles per years. In related to crops, cereal crops had the highest proportion plant and pulse had the lowest. Based on comparison of papers published in Iran and international journals, it was found that in Iran considering to seed dormancy and generally weeds is less than international journals.
Conclusion: Due to the high losses of grains during storage, high amount of weeds damage, machines inability to crop production and storage in Iran, attention to these issues are necessary.
