پديد آورندگان :
نوش كام، احمد شركت كشت و صنعت شهيد بهشتي , كلاهچي، غلامعلي شركت كشت و صنعت شهيد بهشتي , برزگري، ابراهيم شركت كشت و صنعت شهيد بهشتي
كليدواژه :
عملكرد دانه , هيبريدهاي داخلي و خارجي , ذرت , دور آبياري
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: يكي از جنبه‌هاي مديريت به‌زراعي دركشت ذرت مانند هر محصول زراعي ديگر، تعيين رقم و دور آبياري مناسب جهت استفاده از پتانسيل هر رقم ميباشد. يكي از مشكلات در زراعت ذرت در منطقه شمال خوزستان، اطلاعات اندك كشاورزان از خصوصيات زراعي هيبريدهاي ذرت كاشته شده در اين مناطق مي باشد و اين عامل، تصميم‌گيري كشاورزان را براي انتخاب هيبريد مناسب براي كشت با مشكل مواجه كرده است. از طرفي مصرف آب در زراعت ذرت بالا است بنابراين، پژوهش حاضر با هدف بررسي واكنش هيبريدهاي داخلي و خارجي موجود ذرت به دور آبياري در منطقه شمال خوزستان انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمايش به‌صورت اسپليت پلات (كرت‌هاي خردشده) در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در سال 1394 انجام شد. عامل اصلي دور آبياري در سه سطح شامل 7، 14 و 21 روز يك‌بار كه در مرحله گل‌دهي (ظهور گل تاجي يا تاسل) روي گياه اعمال گرديد و عامل فرعي هيبريدهاي موجود در منطقه در 9 سطح شامل مغان 704، جوين 704، مبين 616، كارون 701، AS71، BC678، BC582، Simon، NS770 بودند. صفات اندازه‌گيري شده شامل عملكرد دانه، اجزاي عملكرد دانه (تعداد رديف دانه در بلال، تعداد دانه در رديف، وزن 1000 دانه)، ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، قطر بوته، طول بلال، طول و عرض برگ بلال بودند.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه اثر دور آبياري، هيبريد و اثر متقابل هيبريد × دور آبياري بر عملكرد دانه، وزن 1000 دانه، تعداد دانه در رديف بلال و طول بلال معني‌دار شد. اثر هيبريد و اثر متقابل هيبريد × دور آبياري بر تعداد رديف دانه در بلال معني‌دار بود. مقايسه ميانگين اثر متقابل آبياري و هيبريد بر عملكرد دانه نشان داد كه هيبريدهاي مغان 704 در دور آبياري 7 روز (1/18 كيلوگرم در مترمربع) و دور آبياري 14 روز (1/14 كيلوگرم در مترمربع)، هيبريد جوين 704 در دور آبياري 7 روز (1/23 كيلوگرم در مترمربع)، هيبريد NS770 در دور آبياري 7 روز (1/2 كيلوگرم در مترمربع) و دور آبياري 14 روز (1/27 كيلوگرم در مترمربع)، هيبريد Simon در دور آبياري 7 روز(1/15 كيلوگرم در متر مربع) و دور آبياري 14 روز(1/2 كيلوگرم در متر مربع) داراي بيشترين مقدار و هيبريد مبين در دور آبياري 21 روز (0/54 كيلوگرم در مترمربع) و كارون 701 در دور آبياري 21 روز(0/62 كيلوگرم در متر مربع) داراي كمترين مقدار عملكرد دانه بودند. هيبريد مبين در دور آبياري 7 روز داراي بيشترين تعداد رديف دانه (14/9) و هيبريد simon در دور آبياري 21 روز داراي كمترين مقدار (12/4) بود. هيبريد NS770 داراي بيشترين مقدار تعداد دانه در رديف در دور آبياري 14 روز (43/9) و 7 روز (42/6) و هيبريد مبين در دور آبياري 21 روز (28/06) داراي كمترين مقدار بودند. هيبريد BC582 در دور آبياري 14 و 21 روز داراي بيشترين طول بلال (به ترتيب 21/9 و 22/06 سانتيمتر) و هيبريد مبين در دور آبياري 21 روز داراي كمترين مقدار (15/5سانتيمتر) بود. هيبريد Simon داراي بيشترين ارتفاع 260/16 سانتيمتر، هيبريد مبين 616 داراي بيشترين تعداد برگ (15/6)، هيبريد Simon داراي بيشترين طول برگ (89/3 سانتيمتر)، هيبريد BC678 داراي بيشترين عرض برگ (9 سانتيمتر) بودند.
نتيجه‌گيري: مي‌توان دورهاي آبياري بين 7 تا 14 روز را بعد از تاسلهي ذرت اعمال كرد و عملكرد دانه مشابه با دور آبياري 7 روز به‌دست آورد ولي دور آبياري بيش از 14 روز توصيه نمي‌گردد زيرا باعث كاهش معني‌داري در عملكرد دانه مي‌شود.
چكيده لاتين :
Background and objectives: one of the aspects of managing the maize, like any other crops, is determine the plant cultivar and irrigation interval for using the cultivar potential. one of the most important problems in corn cultivation in the northern region of Khuzestan is low information of farmers about grain yield and some agronomic characteristics of domestic and foreign corn hybrids in this region and this factor lead to difficulties in the decision of farmers to select suitable hybrids for cultivation. also water consumption is high in corn, thus this study was carried out to evaluate the reaction of domestic and foreign corn hybrids available in response to difefrent irrigation intervals. Materials and Methods: This experiment was carried out on the basis of split-plot design in completely randomized block design with three replicates in 2015. Irrigation treatments in three levels includes 7, 14 and 21 day’s interval) as main-plot that applied in flowering(tassel emergence) and available hybrids in region in nine levels includes Moghan704, Jovin704, Mobin 616, Karoon 701, NS770, Simon, BC582, BC678 and AS71 as sub-plot were carried out. The characteristics measured were yield and grain yield components (number of kernel rows, number of kernels per row, 1000-kernel weight), plant height, number of leaves per plant, plant diameter, length and width of ear leaf, ear length. Results: Results showed that the effect of irrigation treatments, hybrid and irrigation×hybrid interactions on grain yield, 1000-kernel weight, ear length and number of kernels per row was significant. The effect of hybrid and irrigation×hybrid interaction on number of kernel rows was significant. Mean comparison of irrigation×hybrid interactions on grain yield showed that the highest amount of grain yield was observed in Moghan704 in 7 day (1.18 kg/m2) and 14 day (1.14 kg/m2) intervals, Jovin 704(1.23 kg/m2) in 7 day intervals, Simon in 7day (1.15 kg/m2) and 14 day(1.2 kg/m2) and NS770 in 7 (1.2 kg/m2)and 14(1.27 kg/m2) day interval and the lowest amount of grain yield was observed in Mobin 616 in 21 day interval(0.54 kg/m2) and Karoon 701 in 21 day intervals(0.62 kg/m2). Mobin616 hybrid had the highest number of kernel rows in 7 day intervals (14.9) and Simon had the lowest amount in 21 day interval (12.4). NS770 had the highest number of kernels per row in 14 day intervals (43.9)) and Mobin616 had the lowest amount in 21 day interval (28.06). BC582 hybrid had the highest ear length in 14 (21.9) and 21 day intervals (22.06) and Mobin616 had the lowest amount in 21 day interval (15.5). Simon had the highest plant height (260.16 cm). Mobin hybrid had the highest leaf number (15.6). Simon hybrid had the highest leaf length (89.3 cm). In terms of leaf width, BC678 had the highest amount (9 cm). Conclusions: 7-14 days irrigation interval can be applied after corn tasseling and achieved grain yield similar to 7 days. But irrigation interval more than 14 days is not recommended because cause a significant decrease in the grain yield.
