پديد آورندگان :
صالح زاده، حجت دانشگاه صنعتي شاهرود - گروه زراعت , قلي پور، منوچهر دانشگاه صنعتي شاهرود - گروه زراعت , عباس دخت، حميد دانشگاه صنعتي شاهرود - گروه زراعت , برادران، مهدي دانشگاه صنعتي شاهرود - گروه زراعت
كليدواژه :
نيترات آمونيوم , كيفيت , كميت , توتون , اوره
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: يون‌هاي نيترات و آمونيوم در خاك تأثير متفاوتي بر عملكرد كمي و كيفي توتون بجاي مي‌گذارند. عوامل اقليمي، ادافيكي و مديريتي نيز تأثير آنها را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهند. نيتروژن با افزايش سطح برگ، محتواي كلر و نيكوتين برگ و در مقابل، با كاهش محتواي پتاسيم برگ، تأثير متضادي بر كميت و كيفيت برگ توتون دارد. كود اوره در مزارع توتونكاري كشور مصرف نمي گردد و كشاورزان بر اين باورند كه مصرف اوره در توتون باعث ديررسي و رنگآوري نامناسب برگ توتون مي گردد. اين آزمايش به‌منظور بررسي برهم كنش منبع نيتروژن {كود آمونيومي اوره و كود نيترات آمونيوم} و الگوي تقسيط بر عملكرد كمي و كيفي توتون تيپ غربي اجرا شد.
مواد و روش‌ها: آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو منطقه اروميه و تيرتاش در سال 1393 انجام گرفت. عامل اول دو منبع كود نيتروژن شامل نيترات آمونيوم و اوره، و عامل دوم چهار شيوه مصرف نيتروژن شامل مصرف كل نيتروژن مورد نياز گياه به‌صورت پايه قبل از نشاءكاري، مصرف دوسوم نيتروژن مورد نياز گياه به‌صورت پايه و يك‌سوم آن به‌صورت سرك در آغاز رشد سريع بوته ، مصرف نصف نيتروژن مورد نياز گياه به‌صورت پايه و نصف ديگر به‌صورت سرك در آغاز رشد سريع بوته و مصرف يك‌سوم نيتروژن مورد نياز گياه به‌صورت پايه و دوسوم آن به‌صورت سرك در آغاز رشد سريع بوته بود.
يافته ها: نتايج نشان داد كه عملكرد برگ خشك توتون در تيرتاش بيشتر از اروميه بود. بهترين الگوي تقسيط براي كود اوره از لحاظ عملكرد برگ، الگوي دوسوم پايه و مابقي سرك و براي نيترات آمونيوم، الگوي يك‌سوم پايه و دوسوم سرك بود. در تيرتاش، كود اوره از لحاظ تجمع پتاسيم در برگ بر كود نيترات آمونيوم برتري داشت ولي در منطقه اروميه، عكس اين حالت بدست آمد. نيكوتين برگ تنها تحت تأثير الگوي تقسيط قرار گرفت به‌طوري كه تقسيط نيمي از كود به‌صورت پايه و مابقي سرك بهتر از ساير الگوها شد. نيترات آمونيوم نسبت به اوره تجمع كمتر كلر در برگ‌ها را بدنبال داشت.
نتيجه گيري: اگرچه از نظر عملكرد برگ تفاوتي بين اوره و نيترات آمونيوم نبود ولي، استفاده از اوره و نيترات آمونيوم توانست محتواي پتاسيم برگ را بالا ببرد. نتايج بررسي حاضر ابهامات استفاده از كود اوره در مزارع توتون را برطرف كرده و با توجه به وفور نسبي كود اوره نسبت به نيترات آمونيوم و توليد داخلي بيشتر اين كود، مي‌تواند با انجام بررسي‌هاي تكميلي مشكلات پيش‌روي توتون كاران مناطق مختلف كشور در تهيه كود نيترات آمونيوم را برطرف نمايد.
چكيده لاتين :
Background: Nitrate (NO3-) and ammonium ion (NH4+) in the soil differ for their effects on yield quantity and quality of tobacco. Climatic and edaphic factors and agronomic management can undermine their differences. With the increase in leaf yield, chlorine and nicotine content of the leaves and on the contrary, by reducing potassium content, nitrogen, has the opposite effect on the quantity and quality of tobacco leaves. Tobacco farms do not consume urea fertilizer in the country and farmers believe that the use of urea result to the late tobacco and tobacco leaf color is inappropriate technology.
Material and method: Two field experiments were conducted in Oromieh and Titrtash in 2014 to study the interactive effects of nitrogen resources) urea (ammonium) and nitrate ammonium fertilizers (and application pattern on yield quantity and quality of tobacco. The treatments were factorial arrangement of nitrogen resources and application patterns of basal, 2/3 basal and 1/3 after initiation of rapid growth (AIRG, about three days after transplanting), 1/2 basal and 1/2 AIRG, 1/3 basal and 2/3 AIRG) with 3 replications based on randomized complete block design. Dry leaf yield, gross revenue, average price of tobacco, chlorophyll, nicotine, sugar, ash, chlorine, potassium, plant height and leaf area index were measured. Analysis of variance was performed using SPSS software.
Finding: The results indicated that the leaf yield was higher in Tirtash than Oromieh. In terms of leaf yield, the best application pattern for urea and nitrate ammonium was 2/3 basal and 1/3 AIRG, and 1/3 basal and 2/3 AIRG, respectively. Regarding potassium content of cured leaf, urea was better than nitrate ammonium for Tirtash. But for Oromieh, it was vice versa. Nicotine content was only affected by application pattern; the 1/2 basal and 1/2 AIRG was the best for nicotine content. Ammonium nitrate caused lower accumulation of chloride in leaf than urea. Generally, although urea and nitrate ammonium did not differ for leaf yield, but they can enhance leaf quality (potassium content) in Tirtash and Oromieh, respectively.
Conclusion: As a conclusion it can be said that the effect of nitrogen source on leaf yield was not significant. In other words, no difference between urea and ammonium nitrate in terms of leaf yield.The results dispel the ambiguities use of urea fertilizer in the tobacco field and given the relative abundance of urea relative to ammonium nitrate fertilizer domestic production of these fertilizers, the problems facing tobacco farmers in different regions in the preparation of ammonium nitrate fertilizer eliminated.
