الگوي روابط ساختاري عوامل روانشناختي مؤثر بر آمادگي اعتياد نوجوانان با نقش واسطه اي هم­‌وابستگي

A Structural Modeling Analysis of the Relationships among Psychological Factors Influencing Adolescents’ Vulnerability to Substance Use with Mediating Role of Codependency

هدف از پژوهش حاضر تبيين الگوي ساختاري با توجه به نقش واسطه اي هم­‌وابستگي در رابطه عوامل روانشناختي مؤثر بر آمادگي سوء مصرف مواد در نوجوانان بوده است. پژوهش حاضر از نوع توصيفي همبستگي است. جامعه آماري پژوهش تمام دانش آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه مدارس دولتي منطقه 16 تهران در سال 95-1394 بود. گروه نمونه شامل 400 دانش آموز بود كه با روش نمونه­‌گيري خوشه اي دو مرحله اي انتخاب شده بودند. ابزارهاي پژوهش پرسشنامه آمادگي اعتياد، پرسشنامه هم ­‌وابستگي استونبرينك و پرسشنامه عوامل روانشناختي بوده است. براي تجزيه و تحليل اطلاعات از رگرسيون و تحليل مسير استفاده شده است. نتايج تحليل رگرسيون به شيوۀ متوالي نشان داد كه هم وابستگي به طور معناداري نقش واسطه اي در ميان عوامل روانشناختي و آمادگي اعتياد در نوجوانان ايفا مي­كند و شاخصهاي مدل از برازش خوبي برخوردارند. باتوجه به يافته­‌هاي پژوهش به نظر مي­ رسد هم وابستگي تحت تاثير عوامل روانشناختي شكل مي­ گيرد و رابطه اين عوامل روانشناختي را با آمادگي اعتياد واسطه­ گري مي­ كند.

The aim of the current research was to explain the relationships among psychological factors influencing adolescents’ addiction potential with mediating role of codependency. This study had a descriptive, correlational design. The statistical population of the study comprised all high school girls and boys studying in public schools in district 16 of Tehran in academic year 2015-2016. The sample which included 400 students was selected via two-stage cluster sampling method. The instruments consisted of Addiction Potential Questionnaire, Codependency Inventory (CODI) (Stonebrink, 1988), as well as Risk and Protective Factors Inventory (RAPI). Regression and path analysis were used to analyze the obtained data. Sequential model building for prediction in regression analysis revealed that codependency can significantly have a mediating role between psychological factors and students’ addiction potential. The results were also indicative of the goodness of the structural equation modeling fit indexes. It could be concluded that the codependency as an acquired behavior, which includes self-negligence and losing individual identity, is formed under the effects of psychological factors and mediates the relation between psychological factors and addiction potential.