مطالعه رابطه بين توانمندسازي روان شناختي و رضايت شغلي معلمان؛ بررسي نقش ميانجي رفتار شهروندي سازماني

On the relationship between psychological empowerment and job satisfaction of teachers: Investigating the mediator role of organizational citizenship behavior

پژوهش حاضر به تبيين نقش رفتار شهروندي سازماني دبيران در رابطه با توانمندسازي روان‌شناختي و رضايت شغلي مي­ پردازد. روش پژوهش، توصيفي - همبستگي است. جامعه آماري پژوهش، مجموع دبيران مرد و زن مقطع متوسطه آموزش و پرورش (ناحيه 1 و 2) شهرستان سنندج در سال تحصيلي 96-95 مي‌باشد. براساس نمونه­ گيري خوشه ­اي يك مرحله ­اي تعداد 109 دبير به صورت تصادفي، به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوري داده­ها، از پرسشنامه­ هاي رضايت شغلي فيلد و روث، توانمندسازي روان‌شناختي اسپريتزر و رفتار شهروندي سازماني ارگان و كانوسكي استفاده شد. تجزيه و تحليل داده­ ها با آزمون ضريب همبستگي پيرسون، رگرسيون چندگانه و تفاوت ميانگين­ ها انجام شد. نتايج پژوهش نشان داد كه مؤلفه­ هاي توانمندسازي روان‌شناختي و رفتار شهروندي سازماني، حدود 37 درصد رضايت شغلي دبيران را پيش ­بيني مي­كنند.بين ابعاد خود مختاري و رشد حرفه­ اي با رضايت شغلي دبيران رابطه معناداري وجود دارد (0/05>p).بين مولف ه­هاي نوع دوستي، وجدان و وظيفه­شناسي، رفتار مدني و ادب و احترام با رضايت شغلي، رابطه معني ­داري وجود دارد (0/05>p). بين ابعاد معنا­داري در شغل، خوداثربخشي، خودمختاري و تأثيرگذاري با رفتار شهروندي سازماني رابطه معناداري وجود دارد (0/05>p).همچنين بين رضايت شغلي و توانمندسازي روان‌شناختي دبيران زن و مرد تفاوت وجود ندارد. توجه به مفاهيم توانمندسازي روان‌شناختي و رفتار شهروندي سازماني و كمك به استقرار آن­ها در نظام آموزشي، در رابطه ­ي معني ­دار با رضايت شغلي، مي ­تواند در جهت بهبود عملكرد و بازدهي مراكز آموزشي مفيد باشد.

This research tries to explain the role of organizational citizenship behavior of teachers and its relationship with psychological empowerment and job satisfaction. The research method is descriptive-correlational. The population included all the male and female teachers in secondary schools (Districts 1 and 2) during the 1395-1396 school year in Sanandaj city. Based on single-stage cluster sampling, 109 teachers were randomly selected as the sample. For data collection, we used the following questionnaires; Job satisfaction by Field and Ruth (1951), psychological empowerment by Spreitzer (1995), and organizational citizenship behavior by Organ and Kanvsky (1996) .Data analysis was performed by Pearson correlation and multiple regression. The results showed that the components of psychological empowerment and organizational citizenship behavior predict about 37 percent of job satisfaction of teachers. Among dimensions autonomy and professional growth correlated with job satisfaction of the teachers. There was a significant relationship (p<0.05). There was a significant relationship among the altruism components of conscience and deontology, civil behavior and politeness with job satisfaction (p<0.05). Among the dimensions, there was a significant relationship (p<0.05) between meaningful jobs, self-efficacy, autonomy with organizational citizenship. In addition, there was no difference between job satisfaction and psychological empowerment for male and female teachers. Attention to psychological empowerment and organizational citizenship behavior can help to establish them in the educational system in order to improve the performance and efficiency of training centers.