جايگاه تنبيه جسمي در نظام آموزشي ايران معاصر

The Place of Physical Punishment in educational System of Contemporary Iran

بررسي تحول و تطور مفهوم و جايگاه تنبيه جسمي كودكان در نظام آموزشي ايران، امري است مغفول مانده. اين مقاله در پي آن است تا با توصيف جايگاه تنبيه در نظام سنتي آموزش مكتب خانه اي به تشريح علل و عوامل ايجاد ترديد نسبت به كارايي اين امور در روند آموزش و تربيت كودكان بپردازد. مدعاي اصلي مقاله حاضر آن است كه از ميانه عصر ناصري (1313-1264 ق.) و همزمان با آشنايي ايرانيان با افكار نوظهور غربي، نقد تنبيه جسمي و ترديد در ميزان اثربخشي آن، مورد توجه انديشه گران متجدد ايراني قرار گرفته زمينه ساز رواج شيوۀ تربيتي نويني در مدارس شد كه به سان ميراثي به دورۀ رضاشاه رسيد. در شيوۀ تربيتي جديد، تنبيه جسمي به صورت كامل حذف نشد بلكه تنها تنبيه جسمي لااقل از بعد نظري نهي شده به جاي آن تنبيهات جايگزيني پيش‌بيني و پيشنهاد شد.

Reviewing the concept and place of physical punishment in educational System of Iran is a neglected issue. This article tries to study the place of physical punishment in traditional educational system of Iran (Maktabkhaneh) and to explainthe causes of doubting in the efficiency of punishments in the process of children education in Iran. This research claims that from the mid of Naseri era and by the acquaintance of Iranians with the emerging western thoughts, Iranian reformists started to doubt in and criticizephysical punishment and its effectiveness. These criticisms underlined a new education approach in schools. In the new educational approach, physical punishment, though not eliminated,was bannedand replaced with alternative punishments.