ارزيابي انواع روش هاي درون يابي به منظور پهنه بندي خشك سالي هواشناسي در دشت ساري - نكا

Evaluation of interpolation methods to zoning drought in the plains Sari- Neka

خشك سالي يك پديدة طبيعي و قابل تكرار است كه فرآيندهاي مختلف زيست - محيطي را تحت تأثير قرار داده است؛ به همين دليل بايستي به طور گسترده مورد بررسي قرار گيرد. هدف از اين تحقيق، بررسي وضعيت خشك سالي هواشناسي با به‌كارگيري چهار شاخص خشك سالي و همچنين انتخاب مناسب‌­ترين روش از ميان روش‌­هاي مختلف درون‌­يابي به منظور پهنه­‌بندي خشك‌سالي در دشت ساري - نكا مي‌­باشد. براي اين منظور، از آمار 10 ايستگاه هواشناسي موجود در دشت ساري - نكاو چهار شاخص خشك سالي RAI، ZSI، CZI و PNPI جهت ارزيابي و تحليل خشك سالي استفاده شد. نتايج نشان داد كه مقادير دو شاخص ZSI و CZI در تمامي ايستگاه‌­ها اختلاف چنداني با يكديگر ندارند و تقريباً بر هم منطبق مي­ باشند و شاخص RAI تشابه بيشتري با شاخص PNI داشته است. همچنين نتايج نشان داد كه در اكثر ايستگاه­‌ها بعد از سال 1377 خشك سالي هواشناسي شدت يافته است و شديدترين خشك سالي­ طبق مقادير به‌دست آمده از هر يك از شاخص‌­هاي خشك سالي در سال 1384 رخ داده است. در نهايت به منظور ارزيابي روش‌­هاي مختلف درون‌­يابي جهت تهية نقشه‌هاي پهنه بندي خشك سالي، روش‌­هاي زمين­ آمار كريجينگ ساده، معمولي، عكس فاصله با درجات 1 تا 5، تابع شعاعي و درون­‌يابي چند جمله‌اي كلي به‌كار گرفته شد. بر اساس دو معيار ارزيابي RMSE و MAE براي شاخص­‌هاي SPI، ZSI و CZI روش كريجينگ ساده و براي شاخص PNPI روش تابع شعاعي به عنوان مناسب‌ترين روش از بين ساير روش‌هاي درون‌­يابي براي هريك از شاخص‌هاي مورد بررسي انتخاب شد.

Drought is known as one of the environmental phenomena, and in fact an integral part of climate change that can occur in any geographic area (Mofidipoor et al., 2012 .( This phenomenon reveals its effects slowly and gradually, and its effects remain for long time and this is the feature that distinct it from other phenomena such as floods (Dai, 2010). Many indices have been offered to study drought such as Palmer index (Palmer, 1965), deciles method (Gibbs and Maher, 1967) and Standardized Precipitation Index (McKee et al., 1993). In general, the main objective of this study was to investigate the drought status in Sari-Neka plain using four indices including Rainfall Anomaly Index (RAI), Z-Score (Z), China Z-Index (CZI) and Percent of Normal precipitation Index (PNPI), as well as choosing the most suitable method among different interpolation methods and providing an appropriate model for drought zoning in the study area