پهنه بندي دماي رويه ي زمين ايران با داده هاي موديس

Land surface temperature zoning of Iran with MODIS data

ديدباني‌هاي موديس تِرا و آكوا با چگالي مكاني و زماني مناسب در گستره‌ي ناهمگون ايران مي ­تواند دانسته‌هاي ما را از ويژگي‌هاي دمايي ايران افزايش دهد. در اين پژوهش خوشه‌بندي داده‌هاي دماي رويه‌ي زمين با هدف شناسايي پهنه‌هاي دمايي و بررسي تغيير­ات مكاني و زماني آن در هر پهنه انجام‌شده است. تفاوت زماني برداشت دماي رويه‌ي زمين در روزهاي مختلف براي هر ياخته با استفاده از هم‌زمان‌سازي داده‌هاي موديس تِرا و آكوا اصلاح شد و پس از محاسبه‌ي شيب دماي رويه‌ي زمين دماي ساعت 30: 12 نيم ­روز براي هر ياخته‌ي درون مرز ايران توليد شد. از پايگاه داده‌ي توليد شده در مقياس روزانه، آرايه­ اي در ابعاد 12*2688*1765 توليد شد كه ميانگين بلندمدت ماهانه‌ي دماي رويه‌ي زمين ايران است. خوشه‌بندي دماي رويه ­ي زمين به‌ منظور آشكارسازي پهنه‌هاي دمايي ايران به روش وارد روي‌داده‌هاي ماهانه انجام شد. در گام اول خوشه‌بندي، ايران به دو پهنه‌ي دمايي سرد و گرم تقسيم شد كه خوشه‌بندي مجدد آن­ها چهار پهنه‌ي بسيار گرم، گرم، معتدل و سرد را در گستره‌ي ايران نمايان ساخت. خوشه‌هاي دماي رويه‌ي زمين ايران هماهنگي زيادي با ناهمواري­ ها و عرض جغرافيايي نشان مي ­دهند. بخش‌هاي مرتفع ­تر ايران در رشته‌ كوه‌هاي زاگرس و البرز و نيز بلندي‌هاي داخلي ايران در خوشه‌هاي معتدل و سرد قرار مي ­گيرد درحالي‌كه مناطق پست در عرض­ هاي جنوبي و بيابان‌هاي داخلي ايران پهنه‌هاي بسيار گرم و گرم ايران هستند. هنگام رخداد بيشينه‌ها دماي رويه­ ي زمين در پهنه‌هاي گرم و معتدل به مقادير دما در پهنه­ ي بسيار گرم نزديك‌تر مي­ شوند. با توجه به گستره‌ي پهنه­ ي گرم كه يك‌سوم مساحت ايران را در برمي‌گيرد مي­ توان نتيجه گرفت كه بخش ­هاي زيادي از كشور در صورت افزايش دما قابليت تبديل به مناطق بسيار گرم را دارد.

MODIS LST high spatial and temporal resolution data can provide higher quality information about temperature variation in different regions of Iran. LST cluster analysis calculated to detect LST zones and LST spatiotemporal variation in every zone. Time consistent LST has been product from MODIS Terra and Aqua LSTs in any pixels of time series. Monthly long term mean temperature calculated from Time consistent LST and makes an array in 1765*2688*12 dimensions that is long term mean LST of Iran. Monthly data clustered using ward method. Tow temperature zone (warm & cold) separated in first step and each of them clustered to tow new sub clusters. The resulted zones include hot, warm, temperate, and cold. Four temperature zones is consistent with topographic and environmental characteristics of Iran. Temperate and cold zones located in higher areas in Zagros and Alborz mountains, while low altitudes in southern latitudes and deserts are the warm and hot zones. LST maximum values in warm and temperate zones are near to the values in hot zone. With regard to area of warm zone that cover the third of Iran area, it can be concluded that temperature increase in the large parts of the country has the ability to become hot areas