تحليل آماري و سينوپتيكي موثرترين الگوي رودباد ايجاد كننده بارش هاي سنگين ايران

Statistical analysis and synoptic most effective jet stream pattern creating the precipitation of Iran

در اين پژوهش جهت شناسايي موثر ترين الگوي رودباد موجد بارش هاي فراگير ايران در طي دوره آماري 1971 تا 2008، از رويكرد گردشي به محيطي استفاده گرديد. بدين منظور ابتدا يك تحليل عاملي با رويكرد مؤلفه مبنا بر روي داده هاي سرعت باد تراز 300 هكتوپاسكال براي ساعت 12 گرينويج از داده هاي باز كاري شده مركز پيش بيني جوي ايالات متحده آمريكا (NCEP/ NCAR) انجام شد. تحليل ها نشان داد كه 8 مؤلفه اصلي قادر به تبيين 85٪ از پراش داده ها مي باشند. سپس با اعمال تحليل خوشهاي سلسله مراتبي با روش وارد بر روي نمرات 8 مؤلفه مذكور در طي 3098 روز تحت مطالعه، هشت الگوي غالب رودباد بر روي ايران شناسايي شد. سپس براي هر يك از الگوها با استفاده از همبستگي درون گروهي يك روز با بيشترين همبستگي به عنوان روز نماينده آن الگو انتخاب شد. در مرحله بعد جهت تشخيص موثرترين الگوي رودباد منجر به بارش، مقدار بارش 31 ايستگاه سينوپتيك مركز استان ها به همراه نقشه هاي ارتفاع ژئوپتانسيل، امگا، 1000، و 500 هكتوپاسكالي و نقشه همگرايي شار رطوبت براي ترازهاي 700 و 850 هكتوپاسكالي هر يك از روزهاي نماينده مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه در الگوي چهارم استقرار رودباد قوي با سرعت 65 متر در ثانيه در تراز 300 هكتوپاسكال در جنوب ايران به همراه تشكيل ناوه سرد چالي بر روي درياي خزر شرايط را براي همگرايي سطوح پايينتر اتمسفر ايران مهياتر كرده، نفوذ رطوبت از درياي مديترانه به همراه شرايط ناپايداري حاصل از اتمسفر سطوح بالايي، باعث ريزش باران فراگير در ايران شده است.

In this research in order to identify the most effective jet stream pattern, creating pervasive rain falls in Iran during the period 1971 to 2008, from turning approach to the environmental approach was used. For this purpose, first of all, an elemental analysis with component based approach on wind speed data with the balance of 300 HP for 12 of Zolo was done by demystified data of United States of America Atmospheric Prediction Center. The analysis showed that 8 main components are able to explain 85% of the diffraction of data. Then, by applying a hierarchical cluster analysis with Ward's method on the scores 8, mentioned component during the 3098 days under study, eight prevailing jet stream was detected on Iran. Then for every pattern, using the interclass correlation, one day with the most correlation was chosen as the day of an agent of that pattern. The next step is to determine the most effective model jet stream leading to rainfall, the amount of rainfall of 32 synoptic stations in the center of provinces, along with maps in heights, Omega, 1000, and 500 hp and map the convergence of moisture flux for levels of 700 and 850 hp for each of the days of the agent was investigated. The results showed that the pitch of strong jet stream in fourth pattern with a speed of 65 meters per second at the level of 300 hPa in southern of Iran along with formation of through cold Chali on the Caspian Sea, simplify the conditions for the convergence of the lower levels of Iran atmosphere, and influx of moisture from the Mediterranean Sea along with along with unstable conditions of high atmosphere, causing pervasive rain in Iran