تحليل فضايي و مكان‌يابي ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني شهر اصفهان با استفاده از تحليل سلسله‌مراتبي معكوس

Spatial analysis and site selection of fire stations in Isfahan city using inversion hierarchical weight process (IHWP)

مقدمه: يكي از مشكلات شهرهاي امروزي، عدم مكان‌گزيني مناسب فعاليت‌هاي شهري مي‌باشد كه حيات شهرها را با مشكل مواجه ساخته است. ايستگاه ­هاي آتش ­نشاني كه به عنوان يكي از فعاليت‌هاي خدمات شهري به حساب مي‌آيند از اين قاعده مستثني نيستند. با توجه به افزايش سريع جمعيت و رشد غيرمنطقي شهرها، سيستم ايمني شهر نيز بايد بهبود پيدا كند تا بتواند پوشش كافي را بر كل شهر داشته باشد. مكان­يابي درست ايستگاه‌هاي آتش­نشاني در نحوه دسترسي سريع و به‌موقع خودروهاي آتش­نشاني به محل حادثه بسيار مهم است. رسيدن به‌موقع آتش­نشانان به محل حادثه باعث مي­ شود كه خسارت كمتري به بار آيد، ليكن تحقق اين امر نيازمند توزيع بهينه ايستگاه­ هاي آتش‌نشاني است. روش: روش تحقيق در پژوهش حاضر توصيفي- تحليلي است كه اطلاعات مورد نياز آن از طريق مشاهده ميداني، مصاحبه، مطالعه طرحهاي صورت‌گرفته در رابطه با شهر اصفهان و نقشه 2000/1 اين شهر به دست آمده است. يافته­ ها: يافته ­ها حاكي از آن است كه ايستگاه­ هاي آتش­نشاني موجود فقط 03/52 درصد از فضاهاي فعال شهري را در زمان استاندارد تحت پوشش مفيد خود قرار مي­ دهند و براي ارتقاي سطح دسترسي عادلانه شهروندان و بهبود الگوي توزيع فضايي ايستگاه­ها بر اساس استانداردها و ضوابط، مكان­يابي ايستگاه ­هاي جديد ضرورت دارد. نتيجه­ گيري: بر اساس يافته­ هاي پژوهش، با جمع‌آوري داده­ هاي مؤثر در قالب لايه ­هاي اطلاعاتي نظير شبكه ارتباطي، تراكم جمعيت مناطق و فضاهاي مستعد بروز حوادث و سوانح، كاربري اراضي و غيره با استفاده از GIS و مدل تحليل سلسله‌مراتبي معكوس، مكان­هاي مناسب براي باز توزيع ايستگاه‌هاي موجود و احداث ايستگاه­ هاي آتش‌نشاني جديد مكان­يابي و پيشنهاد شده است.

Background: One of the modern cities problems is the lack of adequate site selection of urban activities that faced them with challenges. However, fire stations as one of the urban services activities are not excluded from this. Due to rapid population growth and illegal growth of cities, the city's safety system needs to be improved to provide adequate coverage for the entire city. Adequate site selection of fire stations is very important in rapid and timely access of firefighting vehicles to the scene of the incident and lowers the severity of damages. On the other hand, the timely arrival of firefighting trucks at the site of the accident requires the appropriate distribution of fire stations. Method: In this descriptive-analytic research, the required information is obtained through field observation, interview, studying the completed plans in relation to Isfahan city and the city's 1/2000 map. Findings: The results indicated that existing fire stations only covered 52.03 percent of active urban spaces at standard time; it is necessary to find new site selection in order to promote fair access for citizens and to improve spatial distribution pattern of fire stations due to the standards. Conclusion: According to the research findings, suitable locations for redistribution of existing stations and construction of new fire stations have been proposed by collecting effective data in form of information layers such as communication network, population density of areas and areas susceptible to accidents, land use, etc. and using GIS and Inversion Hierarchical Weight Process (IHWP).