پديد آورندگان :
جميني، داود دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج , اميني، عباس دانشگاه اصفهان - گروه جغرافيا و برنامهريزي روستايي , قادرمرزي، حامد دانشگاه كردستان - گروه جغرافيا و برنامهريزي روستايي , توكلي، جعفر دانشگاه رازي - گروه جغرافيا و برنامهريزي روستايي
كليدواژه :
دهستان بدر , ناامني غذايي , امنيت غذايي , توسعه روستايي
چكيده فارسي :
جوامع روستايي با تأمين بيش از دوسوم مواد غذايي، نقش قابل توجهي را تأمين امنيت غذايي كشور ايفا مي كنند. با اين وجود شواهد نشان ميدهد وضعيت تأمين كنندگان اصلي امنيت غذايي كشور در اثر عللي كه تاكنون به آن توجه نشده است، حداقل در مقايسه با جوامع شهري، در وضعيت نامساعدي قرار دارد. از اينرو هدف از پژوهش تركيبي حاضر سنجش امنيت غذايي و تبيين چالشهاي پيشِروي آن در مناطق روستايي كشور است كه به صورت موردي در ميان سرپرستان خانوار ساكن در 24 سكونتگاه روستايي دهستان بدر واقع در شهرستان روانسر انجام گرفته است. در بخش كمي پژوهش حاضر براي سنجش امنيت غذايي از پرسشنامه استاندارد و جهاني وزارت كشاورزي آمريكا كه روايي و پايايي آن در مطالعات متعددي تأييد شده است، استفاده شد. در اين مرحله 175 نفر از سرپرستان خانوار به عنوان نمونه آماري برآورد شده و نظرات آنها مورد بررسي قرار گرفت. در بخش كيفي، گردآوري داده ها از طريق مصاحبه با افراد كليدي و مطلع با استفاده از نمونه گيري هدفمند و با روش گلوله برفي، تا رسيدن به مرحله اشباع تئوريك ادامه داشت و داده هاي گردآوري شده با استفاده از روش نظريه داده بنياد (GTM) تحليل شده اند. نتايج بخش كمي پژوهش نشان داد امنيت غذايي در محدوده مورد مطالعه در شرايط نامساعدي قرار دارد به اين صورت كه 3/6 درصد افراد مورد مطالعه داراي امنيت غذايي، 7/9 درصد در شرايط ناامني غذايي بدون گرسنگي، 1/25 درصد در شرايط ناامني غذايي با گرسنگي متوسط و 9/58 درصد در شرايط ناامني غذايي با گرسنگي شديد قرار گرفته اند و بين روستاهاي مورد مطالعه به لحاظ امنيت غذايي تفاوت معنيداري وجود ندارد. همچنين، نتايج بخش كيفي پژوهش در ارتباط با چالشهاي امنيت غذايي در محدوده مورد مطالعه نشان داد پنج چالش اساسي امنيت غذايي در محدوده مورد مطالعه كه به صورت زنجيره واري با همديگر در ارتباط هستند، عبارتاند از: ضعف سياستگذاريها، ضعف شرايط اقتصادي، نارساييها و مخاطره هاي محيطي، موانع فرهنگي و تغييرات اجتماعي و ناپايداري كشاورزي.
چكيده لاتين :
Rural societies, which are meeting more than two-third of food supplies, play an important role in providing food security in Iran. But, there are evidences which indicate that the situation of food security is unsuitable in comparison with urban areas. This situation result from some reasons that have not been considered yet. Therefore, this research is aimed at measuring food security and delineating its future challenges in Iran rural areas. To do this, household House Holder in 24 rural settlements were selected in Badr District as a case study. In quantitative section, for measurement of food security, a standard an international questionnaire from United States agricultural ministry were used, which its validity and reliability had been confirmed in several studies. In this phase, 175 of household House Holder were estimated as statistical sample and their point of views were examined. In qualitative part, data, which were collected from interview with key and knowledgeable, were continued until reaching to theory saturation by using purposeful sampling and snowball method and collected data were analyzed using Ground Theory Method. The results of quantitative section showed that food security is in an unsuitable situation, around 6.3% of persons placed in food security situation, 9.7% of persons in food insecurity without hunger, 25.1% of persons in food insecurity with moderate hunger and 58.9% of persons in in food insecurity with severe hunger. So, based on these results, there isn’t any significant relationship among studied rural areas in terms of food security. The results of qualitative section in relation to food security challenges also showed that there are five main challenges about food security in study area, which have a continuum relationship with each other. These challenges are: weak of policy making, weak of economic situation, continuum, environmental hazards, cultural obstacles, social changes and agricultural unsustainability.