پديد آورندگان :
پاك فطرت، عليرضا دانشگاه اصفهان , تقوايي، مسعود دانشگاه اصفهان - گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري , ضرابي، اصغر دانشگاه اصفهان - گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري
كليدواژه :
شيراز , فضاي سبز , رويكرد استاندارد مبنا , توسعه پايدار
چكيده فارسي :
فضاهاي سبز شهري با ارائه طيف گسترده اي از انواع عملكردها نقش مؤثري را در ارتقاء كيفيت زندگي شهري و دستيابي به توسعه پايدار شهري ايفا مي نمايند. از اينرو، ارزيابي فضاهاي سبز از جمله مهمترين فرايندهاي توسعه شهري جهت برنامه ريزي عدالت محور مي باشد. ارزيابي وجوه كمي فضاهاي سبز شهري از طريق رويكردهاي مرسوم ارزيابي، نظير رويكرد استاندارد مبنا، قابل انجام مي باشد. در اين راستا پژوهش حاضر وضعيت و پراكنش فضاي سبز عمومي (پاركها) شهر شيراز در زمان حاضر و تغييرات آن در يك دهه اخير را بر اساس رويكرد استاندارد مبنا و مبتني بر اصول توسعه پايدار ارزيابي مي كند. پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي و بر حسب روش شناسي، توصيفي- تحليلي مي باشد. داده هاي تحقيق از طريق مطالعه اسنادي و برداشت ميداني گردآوري و در محيط هاي GIS و SPSS اندازه گيري و تحليل گرديده اند. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه بطور كلي به دليل توزيع فضايي نامناسب پاركها در سطح شهر شيراز، ساكنان همه مناطق بايد به طور ميانگين فاصله اي (600-1200متر) بيش از فاصله استاندارد لازم براي براي پاركهاي همسايگي و محلهاي (400متر) را جهت دسترسي به نزديكترين پارك محل سكونت خود بپيمايند. در اين ميان ميزان شاخص دسترسي براي پاركهاي ناحيه اي و منطقه اي به تفكيك نشان دهنده وضعيت مكاني مطلوب پاركهاي ناحيه اي و در مقابل ضعف دسترسي به پاركهاي منطقه اي مي باشد. در خصوص شاخص سرانه، با فرض ناديده انگاشتن عدم هماهنگي سرانه پاركها با جعيت و تراكم آن در مناطق 3، 5، 6، 7، 8 و 9، ميان سرانه ساير مناطق با سرانه مطلوب طرح جامع تفاوت محسوسي ديده نمي شود. نتايج يافته ها همچنين نشان مي دهد كه پراكنش مجموع پاركها در شهر شيراز خوشه اي بوده و تمركز به سمت مناطق نسبتا برخوردار سوق پيدا كرده است. علاوه بر برخي ناهماهنگي ها در وضعيت موجود، توسعه فضاهاي سبز عمومي در يك دهه اخير (1393-1380) هرچند به ميزان اندك در راستاي بهبود شاخص هاي دسترسي و سرانه و در نتيجه دستيابي به اصول عدالت فضايي بوده، ولي نقش چندان مطلوبي را در تحقق اهداف توسعه پايدار ايفا ننموده است.
چكيده لاتين :
Urban green spaces offer a wide range of functions which enhance the qualities of urban life and contribute to the sustainable development. Therefore, green space assessment is amongst the most important of all development processes for more democratic planning of green spaces. The evaluation of quantitative dimensions of green spaces can be addressed through conventional evaluation approaches, like the standard-based evaluation. Therefore, using the standard-based approach and multi criteria of sustainable development, this research evaluated the current status and distribution and the changes of public green spaces in Shiraz metropolitan area. The present study is an applied research project in terms of its objectives and has used a descriptive, analytic method. The data required for the present research has been collected through documentary study and has been measured and analyzed using GIS and SPSS software programs. The results indicated that due to the lack of accurate site planning, and subsequently inappropriate distribution and spatial inequality, and undesirable accessibility, the residents of each region should travel an average distance (600-1200 m) more than the required standards of neighborhood and local parks (400 m). The results were also indicative of the weak accessibility of regional parks, but the desirable distribution of district parks. About the per capita, not considering the inconsistency between the park per capita and the population of regions 3, 5, 6, 7, 8 & 9, the result did not specify a perceptible difference between the park per capita of other regions and the specified standard. Moreover, although the development of public green spaces during the last decade (2001-2011) attempted to accomplish maximum accessibility, spatial justice, efficiency, it did not play a desirable role toward the goals of sustainable development.
