كليدواژه :
شيراز , محله ابيوردي , محله ارم , عدالت فضايي , توسعه نامتوازن
چكيده فارسي :
امروزه ايجاد عدالت فضايي در محلات به يكي از بزرگترين چالشهاي مديران و برنامه ريزان شهري تبديل شده است. در حاليكه پيشرفت نامتوازن محلات در شهر، يكي از موضوعات است كه سبب توسعه ناهمگون محلات مي شود. پژوهش حاضر با انتخاب دو محله در شهر شيراز با موقعيت مكاني و امكان برخورداري از خدمات شهري در شرايط تقريباً مساوي، مجموعه عواملي كه منجر به توسعه نامتوازن آنها شده است را مورد ارزيابي قرار مي دهد. در گام نخست، اين دو محله از نظر شعاع دسترسي به امكانات شهري مورد ارزيابي قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش كيفي شامل انجام مصاحبه با جامعه آماري 179 نفره كه متشكل از ساكنين هر محله، مديران و كارشناسان مرتبط با امور شهري، متخصصين در امور املاك و مردم ساكن در ساير محلات شهر، به استخراج مجموعه عوامل عدم رشد مساوي در اين دو محله پرداخته شد. در ادامه با استفاده از آزمون تحليل عاملي، به وزن دهي داده هاي تحقيق پرداخته و در نهايت از ميان مجموعه عوامل مربوط به حوزه هاي كالبدي، اجتماعي و اقتصادي، مهمترين عوامل توسعه و يا عدم آن، در دو محله استخراج گرديد. نتايج نشان داد كه محله ابيوردي، عليرغم همجواري با محله ارم، از منظر توسعه فضايي از سطح پايين تري برخوردار است. از جمله علل توسعه يافتگي محله ارم نسبت به محله ابيوردي در بعد كالبدي مي توان به وجود قطعات بزرگ زمين، وجود فضاي سبز مناسب و سيماي بصري زيباي اين محله اشاره نمود. در بعد اجتماعي نيز افزايش نسبي امنيت در محله ارم، وجود عناصر هويت بخش در اين محله از جمله عوامل توسعه يافتگي تبيين شده اند. در زمينه اقتصادي نيز، تمايل سازندگان به سرمايه گذاري به دليل استقبال مردم و توجيه پذير بودن آن، سبب پايدارتر شدن اين محله شده است. با اين حال چنين به نظر ميرسد كه توجه توامان به سه شاخص كالبدي، اجتماعي و اقتصادي در سطح محلات، مي تواند زمينه رشد متوازن و برقراري عدالت فضايي را در سطح محلات شهري فراهم آورد
چكيده لاتين :
Now a days, creating spatial fairness in neighborhoods has become one of the biggest challenges facing urban planners. While the uneven progress of neighborhoods in the city is one of the issues that causes the development of heterogeneous neighborhood. The present study was conducted by selecting two neighborhoods in Shiraz with almost equal conditions with respect to the location and the possibility of having urban services. In this study, a series of factors that lead to their unbalanced development were evaluated. In the first step, these two neighborhoods were evaluated in terms of the radius of access to urban facilities. Then, using a qualitatie method including a series of interviews in each neighborhood with 179 residents, managers and experts in urban affairs, real estate professionals and people living in other neighborhoods of the city, a set of factors regardingthe the lack of growth in these two neighborhoods was extracted. Then, using factor analysis, the data were weighted. Finally, among the set of factors related to the physical, social, and economic fields, the main factors which lead to development or absence of development were extracted in two neighborhoods. The results showed that the Abiverdy quarter, regardless of being in the neighborhood of the Eram quarter, had a lower level of spatial development. In the physical aspect, one of the reasons of the development of the quarter of Eram compared to the Abiverdy quarter was the presence of large parts of the earth, the presence of good green space, and the beautiful visual appearance of the neighborhood. In the social dimension, there was also a relative increase in security in the quarter of Eram. The existence of the elements of identity in this quarter were identified as developmental factors. From the economic prespective, the willingness of builders to invest due to the public acceptance and justifiability has made the neighborhood more stable. It was cocluded that focusing on the three physical, social and economic indicators at the local level can provide the basis for a balanced growth and the establishment of spatial justice at the level of urban quarters.
