رد پاي اكولوژيكي گاز دي اكسيد كربن سوخت هاي فسيلي شهر شيراز

The Ecological Foot Print of Carbon Dioxide for Fossil Fuels in the Shiraz

در سال هاي اخير مسائلي چون افزايش سطح گازهاي گلخانه اي، تخريب محيط زيست و جنگل زدايي به همراه كاهش ظرفيت زيستي كره زمين براي پاسخگويي به نيازهاي بشر از مهمترين دغدغه هاي جهاني بوده است. گاز دي اكسيد كربن به عنوان يك عامل مهم و موثر در گرمايش جهاني و تغييراقليم ، مسئول 60 درصد گرم شدن جهان يا اثر گلخانه اي شناخته شده است. مهمترين منبع انتشار اين گاز سوخت هاي فسيلي چون بنزين ، نفت و گازوئيل است كه براي توليد انرژي بخصوص در مناطق شهري بكارگرفته مي شود. مصرف بيش از ظرفيت محيط اين سوختها منجر به بروز مشكلات زيست محيطي بي شماري شده است. تحقيقات نشان مي دهد يكي از موثرترين راه ها براي كاهش ميزان CO2 اتمسفر، افزايش فضاي سبز و جنگل كاري در شهرهاست. هدف از اين پژوهش محاسبه مقدار اراضي جنگلي براي جذب ميزان گاز CO2 منتشره شده از سوخت هاي فسيلي با استفاده از روش جاپاي اكولوژيك (EF) مي باشد. باتوجه به آنكه يكي از مهمترين وظايف شهرداري ها حفظ و توسعه فضاي سبز در شهرها مي باشد، اين مقاله با محاسبه جاپاي اكولوژيكي(EF) گاز CO2 ، ميزان انتشار اين گاز طي سال هاي 1385 تا1387 در سطح كلانشهر شيراز را بررسي كرده است. در ابتدا براي تخمين حجم گاز CO2 منتشر شده، از روش IPCC استفاده گرديد. بنابراين ابتدا ميزان مصرف سالانه بنزين و گازوئيل ، ميزان گاز دي اكسيد كربن توليد شده و سپس ميزان زمين(مترمربع/هكتار)تامين كننده آن مقدار مصرف، يا جاي پاي اكولوژي ( EF) اين گاز محاسبه گرديد. در طول پژوهش روشن شد سرانه موجود فضاي سبز در سطح شهر شيراز براي كاهش جاپاي اكولوژيكي گازCO2 منتشرشده از سوخت انرژي هاي فسيلي درشهر جوابگو نمي باشد. نتايج نشان داد كه حجم گاز CO2 منتشر شده از سوخت هاي نفت و گازوئيل طي سال هاي 1385تا1387 به ترتيب برابر با 521058 ؛ 476767؛ 490106 تن بوده است. محاسبه جاپاي اكولوژيك اين مقدار گاز منتشرشده نيز نشان داد، كل اراضي جنگلي مورد نياز براي جذب گاز دي اكسيد كربن حاصل از سوختن سوختهاي فسيلي بنزين و گازوئيل براي سال هاي 1385،1386 و 1387 به ترتيب 7816 هكتار؛7125 هكتار و 7352 هكتار مي باشد. حال آنكه مساحت فضاي سبز شيراز در سال1387 ؛ 1869 هكتار بوده است. كه به معناي اينست كه گاز دي اكسيد كربن توليد شده تنها از ابن دو سوخت 3.9 برابر ظرفيت زيستي شيراز مي باشد. در واقع هر شهروند شيرازي نياز به 51/78 متر مربع سرانه فضاي سبز به منظور جذب گاز co2 دارد. بنابراين شهرداري موظف است با توسعه فضاي سبز موجود حجم و سرانه اين كاربري را براي كاهش جاپاي گاز دي اكسيدكربن افزايش دهد.

In the recent years، increasing of Green House Gases، degradation of environment، deforestation alongside with the limitation and decreasing of ecological foot print of the earth for supplementation of human needs are the main problems of the world. The Carbon Dioxide gas as a main factor of world climate change، carry out the 60 percent of the global heating or greenhouse effect. The main source of the carbon dioxide is the oil and its products which used for the production of power in the urban and rural areas. The over use of these energy sources lead to ecological and environmental problems. The researches show that the forestry and greenery is one of the suitable ways to dealt with the green house problems. The aim of this research is to calculate the amount of Green Space for the absorption of the co2 resulted from fossil fuels. In doing this، we used IPCC method of prediction as a methodological tool. Though one of the municipals duties is about the urban forest and green area، this article wants to investigate the Ecological foot print of fuel energy sources in the city of Shiraz in Iran. This research showed that the EF for the fuel energy sources in Shiraz was about 7352 hectare. This means that we need 7352 hectare forest to keep the environment in equal condition. But the fact is this that the green space of per capita in Shiraz must be about 51.78 m2، which means that the municipal must add another 38.61 m2 of green space per capita to the current rate. Also this research emphasized that a real calculation of per capita green space، in an urban area، must take advantages of the EF. Having the results the municipality of the Shiraz must take a serious strategy for dealing with the current environmental crises.