بررسي ارتباط بين نوسان بارش در سواحل جنوبي درياي خزر و تغييرات فشار تراز دريا

A Survey of Correlation between Precipitation Change in Southern Coasts of Caspian Sea and Variability of Sea Level Pressure

در اين پژوهش ارتباط بين نوسان بارش در مناطق جنوبي درياي خزر و تغييرات فشار تراز دريا با استفاده از رويكردي محيطي به گردشي در دوره زماني(1383-1339) بررسي و تحليل گرديد. در اين ارتباط در بخش پايگاه داده سطحي، از داده هاي بارش روزانه 12 ايستگاه سينوپتيك پهنه مطالعاتي بهره گرفته شد و ماتريس سري زماني روزهاي بارشي آنها تهيه گرديد. در بخش پايگاه داده هاي جوي نيز از داده هاي فشار تراز دريا موجود در پايگاه داده NCEP/NCAR در محدوده 0 تا 120 درجه شرقي و 0 تا 80 درجه شمالي استفاده گرديد. در ادامه، ماتريس اوليه شامل مقادير بارشي روزانه هر ايستگاه و مقادير ميانگين فشار روزانه تراز دريا(slp) متناظر با سري زماني روزهاي بارشي براي(1617=33×49) ياخته شبكه اي در محدوده انتخابي تهيه شد. محاسبه ضريب همبستگي ميان مقادير بارش روزانه با مقادير ميانگين روزانه فشار تراز دريا بر روي ياخته هاي محدوده مطالعاتي و ترسيم نقشه هاي ضريب همبستگي بارش - فشار ايستگاهها آشكار نمود كه رخداد و تغييرات بارش در كرانه هاي جنوبي درياي خزر در سطح تراز دريا متاثر از استيلاي يك الگوي گردشي فشار بر روي درياهاي خزر، سياه و مديترانه است. بر اين اساس، نوسان بارش در كرانه هاي جنوبي درياي خزر با كاهش و افزايش ميزان فشار در عرصه كنش اين الگو مرتبط و همزمان مي باشد

In this research، the correlation between precipitation change in Southern coasts of Caspian Sea and variability of sea level pressure have been analyzed by using environmental to circulation approach at time period 1339- 1383. In this respect، we make use of daily precipitation data of the 12 synoptic stations of studied area at surface data base section and prepare the time series matrix of precipitation days. About atmospheric data base، we made use of sea level pressure(slp) data which are available on data base NCEP/NCAR at 0° to 120° E and 0° to 80° N. Then، we prepared primary matrix including the daily precipitation values of every station and average values of sea level daily pressure which is consistent with time series of precipitation days for grid cell (49×33= 1617) at selected area. The calculation of correlation coefficient between daily precipitation values with average values of sea level pressure over studied area cells and drawing the plots for correlation coefficient of precipitation- pressure of stations indicated that precipitation change and occurrence at southern coasts of Caspian Sea in sea level affected by predominance the Caspian، Black Sea and Mediterranean pressure circulation pattern. Hence، precipitation change in Southern coasts of Caspian Sea related to decrease and increase of pressure rate in action field of this pattern