پديد آورندگان :
هاشمي فرد، اكبر دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقيقات تهران , كردواني، پرويز دانشگاه آزاد واحد علوم تحقيقات تهران - گروه جغرافياي طبيعي , اسديان، فريده دانشگاه آزاد واحد علوم تحقيقات تهران - گروه جغرافياي طبيعي
كليدواژه :
اهواز , سدگتوند , مدل فازي AHP , رودخانه كارون , كيفيت آب
چكيده فارسي :
رودخانه‌كارون بزرگ‌ترين و پرآب‌ترين رودخانه كشور است كه به علت وجود مراكز متعدد صنعتي، كشاورزي و شهرهاي بزرگ در حاشيه آن، موقعيتي استراتژيك در كشور داشته و پايش بهينه كيفيت آن يك ضرورت ملي مي باشد. هدف اصلي اين تحقيق بررسي نقش عوامل انساني بر كيفيت آب رودخانه كارون در بازه سد گتوند تا انتهاي محدوده شهرستان اهواز مي باشد. بدين منظور با نمونه گيري و انجام آزمايشات لازم از آب رودخانه كارون در چهار ايستگاه پايين دست سد گتوند در بازه زماني 1385 تا 1395، و در نظر گرفتن موقعيت منابع آلاينده ، داده هاي كيفي به دست آمد. سپس با استفاده از نرم افزارهاي اكسل و Chemistry شاخص هاي كيفيت آب در قالب اشكال و نمودارها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و با استفاده از نرم افزارهاي ARC GIS10.2 و Expert choice11 نقش عوامل مؤثر در كيفيت آب رودخانه كارون تحليل فضايي گرديد و در نهايت مكان‌هاي آسيب پذير بر اساس مدل FuzzyAHP مورد شناسايي قرار گرفتند. نتايج تحقيق نشان داد كه علت نامطلوب شدن آب رودخانه كارون از محل تقاطع رودخانه گرگر و شطيط به بعد، روستاهاي اطراف و پساب كارخانه ها و صنايع نزديك رودخانه، كشاورزي و اتصال رودخانه دز مي باشد، كه فاضلاب شهرهاي اطراف و به ويژه آب برگشتي از واحدهاي كشت و صنعت نيشكر، به آن وارد مي شود. همچنين بر اساس پهنه بندي انجام شده مشخص گرديد كه، 42/3863 كيلومتر مربع از محدوده مورد مطالعه از نظر آسيب پذيري نسبت به آلاينده ها، بسيار آسيب پذير، و 34/2647 كيلومتر مربع خيلي كم در معرض آسيب پذيري مواد آلاينده قرار دارند و ميزان اثر عوامل مختلف بر كيفيت آب رودخانه كارون در محل تلاقي رودخانه دز، گرگر و شطيط به سمت پايين دست تا اهواز بسيار زياد است كه نياز به توجه ويژه برنامه ريزان امر دارد.
چكيده لاتين :
The Karun River is the largest and longest river in the country, due to the presence of multiple centers of industrial, agricultural and other major cities on the periphery, strategic location in the country and improve its quality monitoring is the national imperative. The main objective of this study is to investigate the role of anthropogenic factors on the quality of the Karoon River between the gotvand of dam to the bottom of the range of city Ahvaz. For this purpose, the sampling and testing for Karun river water downstream of the Gotvand at four stations in the period 1385 to 1395, and taking into account the location of emissions sources, obtained is qualitative data. , and then by using the Excel and Chemistry software, water quality indicators With figures and charts were reviewed and analyzed.Then by ARC GIS10.2 and Expert choice11 software is spatial analyzed the role of effective factors in the Karun River water quality and finally according to the model of FuzzAHP were assessed vulnerable areas. The results showed that, due to unfavorable Karun River, from the Junction GARGAR, and SHOTEYT to the next, surrounding villages and factories and industrial waste near the river, agricultural and Dez of river, that Sewage water the surrounding towns, especially the return of water the sugarcane of Agro-industrial units. The zoning also found that, 3863/42 square kilometers of area in terms of vulnerability to pollutants, very vulnerable, and 2647/34 square kilometers pollutants are much less vulnerable and the effects of various factors on water quality Karun River at the Junction of Dez River, GARGAR and SHOTEYT to downstream Ahwaz is very much, The need to pay special attention to the planners.
