تحليل الگوي فضايي توزيع شركت‌هاي دانش‌ بنيان مطالعه‌ي موردي: كلان‌شهر تهران

Analysis of Spatial Distribution Pattern of Knowledge-Intensive Firms Case Study: Tehran Metropolis

طي سال‌هاي 1389- 1394، موج جديد اقتصاد اطلاعاتي و دانش ­بنيان، به شكل‌گيري شركت‌هاي دانش‌بنيان در جغرافياي كلان‌شهر تهران انجاميده است؛ اما مسئله اين است كه مكان‌گزيني اين شركت‌ها، اغلب تابع قوانين بازار آزاد بوده و از چارچوب‌ها، هنجارها و اسلوب برنامه‌ريزي فضايي پيروي نكرده است؛ از اين‌رو، بررسي و تحليل فضايي اين پديد‌ه‌ي نوظهور به­ منظور ارائه‌ي سياست‌هاي برنامه‌ريزي فضايي ضروري به­ نظر مي‌رسد. هدف اصلي اين پژوهش، شناخت الگوهاي فضايي توزيع شركت‌هاي دانش‌بنيان و ارتباط فضايي آن­ها با مؤلفه‌هاي محيطي، اجتماعي، اقتصادي، زيرساختي و آموزشي و پژوهشي در كلان‌شهر تهران است. در اين پژوهش، داده‌هاي بيش از نهصدوسي شركت ثبت­ شده تا پايان سال 1394 در محيط GIS پياده شده و با استفاده از روش‌هاي آمار فضايي تجزيه و تحليل شده­اند. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه الگوي فضايي پراكنش شركت‌هاي دانش‌بنيان تهران ازنوع خوشه‌اي است و ارتباط عميقي بين زيرساخت‌هاي پايه، همانند خدمات حمل ­و نقل و نيز عناصر آموزش و پژوهش عالي وجود دارد. در پايان پيشنهاداتي برمبناي يافته‌هاي پژوهش مطرح شده‌اند.

Between 2010 and 2015, a new wave of information and knowledge based economy, leads to the formation of knowledge intensive firms in geography of Tehran metropolis. In most cases, these firms selected sites which are not in compliance with spatial planning frameworks, norms and rules and they were located following the market-driven factors. Therefore, reviewing and analyzing this new geographic phenomenon is important for recommending spatial planning policies in Tehran. The main objective of this research is to understand the spatial distribution patterns of these knowledge intensive firms and their spatial relationships with environmental, social, economic, educational, research and infrastructure factors in Tehran metropolis. In this study, the data of more than 930 registered companies till 2015 have been pinpointed in GIS, using spatial statistics methods to be analyzed. The findings show that spatial distribution pattern of knowledge intensive firms is cluster type which is highly related to basic infrastructures such as public transport network and also, with research and educational institutions. At the end, suggestions based on the results of the research have provided. At the end, suggestions based on the results of the research have provided.