بررسي اقليم بارشي جمهوري آذربايجان

climate precipitaion of azerbaijan republic

در اين پژوهش، جهت بررسي روند تغييرات بارش جمهوري آذربايجان از داده هاي بارش روزانه پايگاه داده آفرودايت كه داراي تفكيك مكاني 0/25 * 0/25 درجه است، در يك دوره 57 ساله (1951-2007) استفاده شده است. نخست براي واكاوي مكاني داده ها، با روش نزديك ترين همسايگي در نرم افزار سورفر نقشه هاي همبارش سالانه، فصلي و ماهانه تهيه گرديد. پس از بررسي نقشه سالانه، ميانگين ياخته اي بارش سالانه آذربايجان 410 ميليمتر تعيين شد. بيشينه بارش در قسمت هاي شمالي (ارتفاعات شاه داغ و بازاردوزو)، جنوب خاوري (منطقه لنكران) و باختري (منطقه خان كندي) آذربايجان بوده است. بيشينه و كمينه فصلي بارش به ترتيب در بهار و زمستان بوده كه تقريباً تمامي مناطق را تحت پوشش قرار داده است. در الگوي پراكندگي بارش ماهانه، بيشينه بارش در برج خرداد بوده كه قسمت هاي شمالي (ارتفاعات شاه داغ و بازاردوزو) و باختري (منطقه خان كندي) آذربايجان بيشترين بارش را دريافت كرده و كمينه بارش در برج مرداد بوده كه ارتفاعات شمالي (ارتفاعات شاه داغ و بازاردوزو) و باختري (منطقه خان كندي)و جنوب خاوري (منطقه لنكران) بيشترين بارش را دريافت كرده است. براي تحليل روند زماني بارش، سري هاي زماني ماهانه، فصلي و سالانه محاسبه گرديد و سپس با آزمون ناپارامتري من-كندال روند افزايشي يا كاهشي با سطح اطمينان 95% و 99% آزمون شد. در سري زماني سالانه آذربايجان در هر دو سطح اطمينان بارش داراي روندي معنادار كاهشي است. در سريهاي زماني فصلي،فصول تابستان و زمستان روندي معنادار كاهشي دارند ولي در فصول بهار و پائيز فرض وجود روند تاييد نشد. در بين سريهاي زماني ماهانه، فقط برجهاي خرداد و اسفند داراي روند معنا داركاهشي هستند و بقيه برجها فاقد روند مي باشند.