روند و تغييرپذيري دما در ايران در دوره 2010-1960 پس از تعديل ناهمگني هاي غيرطبيعي موجود در داده ها

Trends and variability of temperature during 1961-2010 over Iran, after adjustment of non climatic inhomogeneities

اين مقاله، تخمين جديدي از روند منطقه اي دماي كمينه و بيشينه سالانه در ايران را پس از كشف نقاط ناهمگن طبيعي و مصنوعي داده هاي 33 ايستگاه همديدي كشور كه دوره 2010 – 1960 را پوشش مي دهند، ارائه مي دهد. 22 ايستگاه ديگر با طول دوره كمتر، براي تأييد تغييرات و نوسان ها در دوره هاي مشترك آماري و به عنوان شاهد استفاده شدند. همگني داده ها با استفاده از آزمون همگني استاندارد نرمال (SNHT) از نوع مطلق، نظريات كارشناسي و استفاده از فرادادها بررسي گرديد. نتايج نشان داد كشور مي تواند به ده زيرناحيه برحسب نوسان ها، تغييرات و روند دمايي يكنواخت طبقه بندي شود. همچنين، نشان داده شد كه كشور ايران با دارا بودن اقليم هاي متفاوت، ضمن افت وخيزهاي نسبي يكنواخت، شاهد روند افزايشي ميانگين دماهاي كمينه و بيشينه سالانه به ترتيب با نرخ هايي حدود 0/5 – 0/4 و 0/3 – 0/2 درجه سلسيوس بر دهه بوده است. روندهاي منفي ارائه شده در مطالعات قبلي صرفا به علت جابه جايي و تغيير در شرايط محيطي ايستگاه ها بوده است. ناديده گرفتن اين ناهمگني هاي دمايي در مطالعات قبلي، خطاهايي در مشخصه هاي آماري و عدم قطعيت هايي در روندهاي دراز مدت را نيز به دنبال داشته است.

The main purpose of this article is، showing similar fluctuation of temperature series and their consistency with what happened in the global level. In addition، it determines new estimates of regional seasonal and annual temperature trends over Iran، after the detection of artificial and natural non homogenous points of 33 synoptic stations for the period of 1960 2010. The 22 stations with shorter records are used only to confirm variability during overlapping periods as evidence. Due to similarity of the results of homogeneity tests and also to prevent of complexity، assessing of data homogeneity have been surveyed only by using the results of Standard Normal Homogeneity test (SNHT)، expert judgment and Metadata. The results showed، the country may be segmented to 10 such regions in terms of trends and variability of temperature. In addition، it was shown، the country with having different climatic type and with facing similar natural fluctuation، have experienced similar variability and fluctuation of temperatures in all regions at nearly equal rates of 0.4-0.5 and 0.2-0.3 (°C /decade) for annual minimum and maximum temperature، respectively in Iran. Non homogeneities in the temperature series relate mostly to relocation and changes of environmental conditions at individual stations. In the case of ignoring these non homogeneities، it is appeared errors in the statistical characteristics of temperature، Furthermore، it will be followed uncertainties in spatially averaged trends. The finding in earlier work of a few individual stations with negative trends is found to be due to artificial effects like relocation.