ارزيابي عوامل طبيعي و معرفي مدل تشخيص پهنه هاي نيازمند جابه جايي در سكونتگاه هاي غيررسمي (نمونه موردي: محله چاهستاني ها در شهر بندرعباس)

رشد روز افزون جمعيت و افزايش شهرنشيني موجب گسترش سكونتگاه هاي غيررسمي شده است. سكونتگاه هاي غيررسمي در كشورهاي در حال توسعه بيشتر از ساير بافت هاي شهري در معرض انواع خطر و سوانح طبيعي هستند. معمولا اين نوع از سكونتگاه ها با توجه به نبود برنامه مشخص و عدم اعتنا به ضوابط و مقررات و بدون توجه به مخاطرات طبيعي بسط و گسترش مي يابند. گسترش سكونت گاه هاي غيررسمي در شهر بندرعباس باعث به وجود آمدن مشكلاتي براي شهر و مديريت شهري شده است. يكي از مهمترين محلات غيررسمي در اين شهر، محله چاهستانيه است. در اين مطالعه براي تشخيص پهنه هاي نيازمند جابه جايي از منظر عوامل تأثيرگذار طبيعي، از روش تحليل سلسله مراتبي استفاده شده است. ابتدا به بررسي عوامل طبيعي تأثيرگذار پرداخته شد، سپس با توجه به مقادير كمي وزن هر يك از عوامل، نقشۀ وزني هر عامل تهيه و در نهايت به تهيۀ نقشۀ آسيب پذيري با استفاده از لايه هاي وزني و ضريب وزني مربوط به هر يك از عوامل اقدام شده است.پس از آن براي تدقيق پهنه هاي نيازمند جابه جايي، از محيط Arc Sceneنرم افزار Arc GIS استفاده شد و سرانجام با استفاده از توپوگرافي سه بعدي محله و پس از بازديدهاي ميداني و تدقيق نتايج، پهنه هاي نيازمند جابه جايي مشخص شده اند. نتايج به دست آمده از اين تحقيق نشان مي دهد كه بخش هاي شمالي و شمال شرقي محله از نظر محيطي در محدوده خطر بالايي قرار دارند و در صورت بروز خطر، آسيبهاي جبران ناپذيري را بر جاي مي گذارد. عواملي از قبيل نامناسب بودن ساخت و سازها، مقاومت كم مصالح به كار رفته در ساختمان ها و عمر زياد آنها، وجود معابر تنگ و باريك، استقرار بر روي عناصر منفصل و نامقاوم، شيب زياد و بالاخره ناپايداري دامنه هاي مشرف به محله در بخشهاي شرقي و خطر حركات تودهاي، آسيب پذيري اين محله را تشديد مي كند. بر اين اساس، توجه به عوامل محيطي و تأثير پديده هاي مرفوژنيك در تصميم گيري هايي كه به تهيه طر ح هاي ساماندهي اين نوع از سكونتگاه ها منجر ميشود، ضرورت دارد.