سنجش شاخص‌هاي رشد هوشمند شهري با استفاده از تكنيك ELEKTRE (مطالعه موردي: مناطق شهر كرمان)

Evaluation of smart urban growth indicators using ELEKTRE technique (Case study: regions of Kerman city)

گسترش سريع شهرها بيشتر كشورهاي جهان را با مشكلات متعددي مواجه ساخته است. به طوري كه نه تنها سياست‌هاي شهرسازي، مسايل اقتصادي- اجتماعي و زيست‌‌محيطي بسياري از مناطق شهري تحت تأثير اين پديده قرار گرفته‌ است. هر چند افزايش جمعيت دليل اوليه گسترش سريع شهرها محسوب مي‌شود، ولي پراكندگي نامعقول آن اثرات نامطلوبي بر محيط طبيعي و فرهنگي جوامع مي‌گذارد. تلاش‌هاي بسياري براي برطرف ساختن اثرات منفي گسترش پراكنده شهرها به عمل آمده كه مي‌توان به «رشد هوشمند» به عنوان يك استراتژي در جهت پايداري شهري اشاره كرد. مي‌توان رشد هوشمند را عملكردي در جهت توسعه پايدار دانست. در واقع رشد هوشمند استراتژي عاقلانه‌اي براي جهت دادن به پراكندگي به سمت پايداري محسوب مي‌شود. هدف مقاله حاضر سنجش شاخص‌هاي رشد هوشمند شهري به منظور اولويت‌بندي مناطق شهري است. روش پژوهش توصيفي و تحليلي با استفاده از تكنيك تصميم‌گيري چندشاخصه (Elektre) ماست. نتايج به‌دست آمده نشان مي‌دهد منطقه دو شهر كرمان از لحاظ شاخص‌هاي شهر هوشمند با تعداد 3 برد و 1 باخت در مرتبه نخست قرار دارد، منطقه يك با 2 برد و 2 باخت رتبه دوم، منطقه سه با 1 برد و 3 باخت رتبه سوم و منطقه چهار بدون برد و4 باخت رتبه چهارم را دارد. داده‌هاي موجود نشان‌دهنده تفاوت مؤثر و آشكار نابرابري در بين مناطق شهري شهر كرمان است كه بايد با توجه به پتانسيل‌هاي موجود در مناطق برنامه‌هايي براي پيشرفت مناطق كمتر توسعه يافته طراحي و اجراء شود.

Due to rapid expansion of cities, most countries are faced with numerous problems. In many urban areas, not only socioeconomic and environmental issues, but also urban development policies have been affected by this phenomenon. Although population growth is the primary cause of the rapid expansion of cities, unreasonable dispersion of population is the phenomenon that leaves adverse effects on natural environment and cultural communities. Many attempts are made to eliminate the negative effects of the widespread expansion of cities, one of which is “smart growth” which can be considered as a strategy for urban sustainability that might result in sustainable development. In fact, smart growth strategy attempts to align expansions towards sustainability. This study aimed to assess smart urban growth indicators in order to prioritize urban areas. The research method is descriptive and analytical using Multiple Attribute Decision Making (ELEKTRE) technique. The results show that the region 2 of Kerman city ranks first in terms of smart city indices with 3 wins and 1 loss. Region 1, with 2 wins and 2 losses, ranks second and region 3, with 1 win and 3 losses, ranks third. Finally, region 4 ranks fourth with no wins and 4 losses. Available data shows apparent inequalities among urban areas of Kerman. Development programs should be devised and implemented based on the potentials of each area to improve the conditions of less developed regions.