تبيين رابطه‌‌ بين قابليت پياده‌‌مداري مناطق شهري با توزيع فضايي مرگ‌‌وميرهاي ناشي از سرطان‌‌هاي سينه و كولوركتال در شهر تهران

Explanation of Relationship between Urban Walkability and Death Spatial Distribution caused by Colorectal and Breast Cancer

ميزان مرگ‌‌وميرهاي سرطان‌‌هاي سينه و كولوركتال در دهه‌‌هاي اخير به‌طور قابل‌ملاحظه‌اي افزايش‌يافته است. اضافه‌وزن، چاقي و عدم تحرك فيزيكي از عوامل خطر كليدي اين سرطان‌‌ها هستند. با توجه به ارتباط معكوس اين عوامل با پياده‌‌روي و نامشخص بودن نقش بالقوه محيط‌‌هاي شهري در كاهش اين روند، پژوهش حاضر درصدد است تا ارتباط بين مشخصه‌‌هاي قابليت پياده‌‌روي فرم شهري (اختلاط كاربري، پيوستگي معابر، تراكم مسكوني، نسبت سطح واحدهاي خرده‌‌فروشي) و نرخ مالكيت خودرو را با مرگ‌‌وميرهاي سرطان‌‌هاي كولوركتال و پستان در مناطق شهر تهران در بازه زماني (1386-92) تبيين نمايد. چراكه شواهد زيادي وجود دارد كه شرايط محيط ساخته‌شده (مصنوع) و محيط اجتماعي نواحي شهري كه ساكنان آن‌ها با آن مواجه هستند به همان اندازۀ ويژگي‌‌هاي فرديِ خود ساكنان بر سلامت آن‌ها مؤثر است. روش تحقيق، توصيفي-تحليلي با رويكرد آمار فضايي بوده است. در اين راستا از داده‌‌هاي مرگ‌‌ومير ناشي از سرطان‌‌هاي كولوركتال (كولون و ركتوم) و سينه (پستان) برگرفته از سازمان بهشت‌زهرا تهران، داده‌‌هاي سرشماري مركز آمار ايران و داده‌‌هاي كاربري زمين و شبكه ارتباطي شهرداري تهران بهره گرفته‌شده است. نتايج كلي تحقيق ارتباط فضايي معكوس و معني‌‌دار بين قابليت پياده‌‌مداري مناطق شهري، نرخ مالكيت خودرو و مرگ‌ و ميرهاي ناشي از سرطان‌‌هاي كولوركتال و سينه را مورد تأييد قرار داد. يافته‌‌ها نشان داد كه تمركز مرگ‌‌وميرها در مناطق نيمه شمالي شهر، يعني بخش‌‌هايي از شهر كه عمدتاً الگوي استفاده از خودروي شخصي براي جابجايي غالب است و همچنين از نظر شاخص‌‌هاي قابليت پياده‌‌روي از شرايط پاييني برخوردار هستند، بيشتر از مناطق نيمه‌جنوبي شهر بوده‌اند كه از نظر شاخص‌‌هاي مذكور وضعيت بهتري دارند. بااين‌حال براي تأييد اين يافته‌‌ها لازم است تحقيقات بيشتري در مقياس‌‌هاي مختلف (بلوك، محله و ناحيۀ شهري) صورت گيرد.