مقايسه مدل‌هاي نسبت فراواني و عامل اطمينان در پهنه‌بندي فرسايش بدلند(مطالعه موردي: بخشي از حوضه جاجرود)

(Comparison of Frequency Ratio and Certainty Factor Models in Badland Erosion Zonation (Case Study: Part of Jajrud Watershed

بدلند شكل نهايي فرسايش آبي است كه آثار تخريبي زيادي در محيط طبيعي دارد. دامنه‌هاي جنوبي البرز مركزي در منطقه­ ي موردمطالعه به خاطر شرايط خاص ژئومورفولوژيكي در معرض اشكال مختلف فرسايش، به‌ويژه فرسايش بدلند قرار دارد. بااين‌وجود، تاكنون مطالعات كمي در اين زمينه­ انجام‌شده است. هدف از اين تحقيق مقايسه كارايي مدل‌هاي نسبت فراواني و عامل اطمينان در پهنه ­بندي بخشي از حوضه جاجرود است. براي اين منظور نقشه‌هاي عوامل مؤثر شامل جنس زمين، ارتفاع، شيب، جهت دامنه و پوشش گياهي و كاربري اراضي منطقه تهيه و مورداستفاده قرار گرفتند. در مرحله بعد، سطح فرسايش بدلند موجود در هر طبقه از عوامل باهمپوشاني نقشه پراكنش بدلند در محيط ArcGISمحاسبه شد و ضريب نسبت فراواني به دست آمد. با اعمال اين ضرايب در لايه­ هاي اطلاعاتي و تلفيق آن‌ها، نقشه پهنه ­بندي منطقه با استفاده از مدل­هاي نسبت فراواني و عامل اطمينان تهيه گرديد. ارزيابي مدل­ها با استفاده از رابطه­ ي احتمال تجربي نشان داد كه مدل­هاي نسبت فراواني و عامل اطمينان به ترتيب با احتمال تجربي 0/93 و 0/99 براي پهنه­ بندي فرسايش بدلند در منطقه مناسب هستند. اما در مقايسه، مدل عامل اطمينان كارايي بالاتري در جداسازي و شناسايي مناطق حساس به فرسايش بدلند دارد.

Badland is final form of water erosion which has a lot of destructive effects in natural environmental. Southern slopes of central Alborz is exposed to badland erosion because of geomorphologic conditions. However, few studies have been conducted on badland erosion. The purpose of this study to compare efficiency of the frequency ratio model with certainty factor model in part of Jajrud watershed. To this purpose maps of effective factors including litho logy, elevation, slope, aspect and vegetation were digitized in ArcGIS. In the next stop, the frequency of the badland erosion in each class of factors was calculated through overlaying the dispersion map of badland erosion areas and the frequency ratio was achieved as result of it integration of those the zonation map was created using the frequency ratio and Certainty Factor models. Investigation into the efficiency of models show that model of frequency ratio and Certainty Factor with the empirical probability of 0.93 and 0.99, respectively are appropriate for badland erosion zonation. However, in comparison, the Certainty Factor model has a higher efficacy in the separation and recognition of appropriated areas for badland erosion zonation.