بررسي ارتباط بين كيفيت خواب قبل از جراحي و شدت سردرد بعد از بي‌حسي نخاعي در اعمال جراحي سزارين در بيمارستان امام سجاد(ع) ياسوج

The Relationship Between Sleep Quality Before Surgery and Severity of Headache after Spinal Anesthesia in Cesarean Section in Imam Sajjad Hospital, Yasuj

چكیده: زمینه و هدف: اختلال خواب یكی از عمده شكایت‌های مراجعه كنندگان به كلینیك‌های بالینی است. مطالعه‌های تجربی و مقطعی وجود یك ارتباط دوسویه بین درد و خواب را نشان داده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد یك خواب نامناسب می‌تواند منجر به تشدید دردها شود و درد می‌تواند در كیفیت و تداوم خواب اختلال ایجاد كند. این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین نمره كیفیت خواب قبل از عمل جراحی بر شدت سردرد پس از بی‌حسی نخاعی انجام شد.   روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی(توصیفی ـ تحلیلی) است. در این مطالعه 90 زن باردار كاندید انجام سزارین اختیاری با روش بی‌حسی نخاعی، به صورت تصادفی، آگاهانه و پس از اخذ رضایت كتبی انتخاب شدند. كیفیت خواب یك ماه قبل از زایمان بیماران از طریق پرسش‌نامه خواب پتزبورگ سنجیده شد و نمره شدت سردرد اسپاینال بیماران در 48 ساعت بعد از بی‌حسی نخاعی و هفت روز بعد از آن از طریق مقیاس عددی درد مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی، ضریب همبستگی اسپیرمن، میانگین و انحراف معیار تجزیه و تحلیل شدند.   یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار سن 90 فرد شركت كننده در مطالعه 56/5±8/29 بوده است، میانگین و انحراف معیار نمره كیفیت خواب 01/2±13/12 بوده است. در 48 ساعت بعد از بی‌حسی اسپاینال، 24 نفر(7/26 درصد) از شركت كنندگان درجاتی از سردرد را گزارش نمودند. در روز هفتم بعد از بی‌حسی اسپاینال 27 نفر(30 درصد) شركت كنندگان درجاتی از سردرد را گزارش كردند. ارتباط معنی‌داری بین نمره كیفیت خواب و شدت سردرد 48 ساعت بعد از بی‌حسی اسپاینال وجود داشت(039/0=p). ارتباط معنی‌داری بین نمره كیفیت خواب و شدت سردرد 7 روز بعد از بی‌حسی نخاعی وجود نداشت(59/0=p). بین شدت سردرد 48 ساعت بعد از بی‌حسی نخاعی و شدت سردرد 7 روز بعد از آن ارتباط معنی‌داری وجود داشت(0001/0=p). بین نمره كیفیت خواب و سن ارتباط معنی‌داری وجود نداشت. بین سن و شدت سردرد 48 ساعت بعد از بی‌حسی ارتباط معنی‌داری وجود نداشت.   نتیجه‌گیری: ارتباط بین كیفیت خواب و سردرد اسپاینال نشان داد كه این ارتباط احتمالاً به دلیل نقش خواب و اختلالات آن بر روی سیستم‌های نوروترانسمیتری خواب و از طریق اثرگذاری غیر مستقیم بر سیستم‌های دوپامینرژیك و اپیوییدرژیك، سروتونینرژیك و ملاتونین می‌باشد.     

Abstract Background & Aim: Sleep disturbance is one of the major complaints of patients referring to clinical clinics. Empirical and cross-sectional studies have shown a two-way relationship between pain and sleep, in which an inappropriate sleep can lead to pain relief and pain can interfere with the quality and continuation of sleep. The aim of this study was to determine the relationship between the quality of sleep before surgery and the severity of headache after spinal anesthesia.   Methods: This cross-sectional study was descriptive-analytic. In this study, 90 pregnant women who were candidates for voluntary cesarean section with spinal anesthesia were selected randomly after receiving written and informed consent. Sleep quality one month before delivery was measured by Pittsburgh sleep inventory questionnaire and the spinal anesthesia severity score was assessed in 48 hours after spinal anesthesia and seven days later by numerical pain scale. Data were analyzed using descriptive statistics, Spearman correlation coefficient, mean and standard deviation. Results: The mean and standard deviation of 90 subjects in the study was 29.8±5.56. The mean and standard deviation of sleep quality score were 13.13±2.1. In 48 hours after spinal anesthesia, 24(26.7%) of the participants reported a degree of headache. On the 7th day after spinal anesthesia, 27(30%) participants reported a degree of headache. A significant relationship was seen between sleep quality score and severity of headache during 48 hours after spinal anesthesia (p=0/039). No significant relationship was observed between sleep quality score and severity of headache in 7 days after spinal anesthesia (p=0/59). There was a significant correlation between severity of headache 48 hours after spinal anesthesia and severity of headache 7 days later (p=0/0001). There was no significant relationship between sleep quality score and age. There was no significant relationship between age and severity of headache 48 hours after anesthesia.   Conclusion: The relationship between sleep quality and spinal headache has been shown to be due to the role of sleep and its disorders on neurotransmitter sleep systems and indirect effects on dopaminergic and opioidergic, serotonergic and melatonin systems.