بررسي تطبيقي قوانين مصونيت دولتي جمهوري اسلامي ايران با ايالات متحدۀ امريكا با توجه به دستبرد 2 ميليارد دلاري ايالات متحده بر اموال ايران

Comparative analyzing of Islamic Republic of Iran’s and United States of America’s laws on state immunity with regards to the United States recent larceny of Iranian financial assets

مصونيت دولت ازجمله مباحث مهم حقوق بين‌الملل معاصر تلقي مي‌شود. در گذر زمان، اين نهاد با توجه به تحولات حقوقي بين‌المللي دچار دگرگوني شده و طي چند دهۀ اخير به كانون توجه محافل دانشگاهي و محاكم داخلي و بين‌المللي تبديل شده است. در اين مقاله، نويسندگان در پي پاسخ به پرسش‌هاي چندي هستند؛ ازجمله اينكه اصولاً چه وجوه تشابه و تفاوتي در زمينۀ قوانين مصونيتي دولت‌هاي جمهوري اسلامي ايران و ايالات متحدۀ امريكا وجود دارد؟ و ديگر اينكه دستبرد اخير 2 ميليارد دلاري اموال ايران از سوي ايالات متحدۀ امريكا در اين راستا چگونه قابل توجيه است؟ نتيجه پژوهش حاضر به اين صورت است كه چند تفاوت اصلي ميان قوانين مصونيتي جمهوري اسلامي ايران و ايالات متحده وجود دارد كه عبارت‌اند از: تفاوت محدودۀ حمايتي از اشخاص مشمول؛ تفاوت منشأ قانون‌گذاري مصونيت در جمهوري اسلامي ايران و ايالات متحدۀ امريكا؛امكان توقيف اموال دولت محكوم‌عليه در خارج از قلمرو صلاحيتي در قوانين مصونيت ايران و ايالات متحده؛ ميزان تأثير حضور قوۀ مجريه در دعاوي عليه دولت‌هاي خارجي در هريك از محاكم قضايي دولت‌هاي ايران و ايالات متحده؛و تأثير حضور دولت خوانده در روند رسيدگي در دادگاه. همچنين دستبرد اموال ايران از سوي دولت ايالات متحدۀ امريكا مغاير با تعهدات بين‌المللي اين كشور بر اساس منشور ملل متحد و قواعد عرف بين‌المللي و عهدنامۀ مودت ميان دولت‌هاي ايران و ايالات متحده مي‌باشد.

State immunity is considered to be one of the most important issues in contemporary International Ltaw. Over time, this concept has been changed due to the evolution of International Law and during recent decades, the focus of academic forums and national and international courts has been attached to it. In the meantime, several states including the Islamic Republic of Iran and the U.S have approved state immunity laws in their domestic legislation and their legal exceptions. In this article, the authors seek to answer several questions including what the similarities and differences of Iranian and U.S. laws on state immunity are and secondly, how can the U.S. recent confiscation of Iranian financial assets (2 billion Dollars) can be justified. On the other hand, do contemporary International Law developments have had any effect on the Iranian and U.S. immunity laws. The Conclusion of the topic is that the main differences between U.S and Iranian state immunity laws are the differences in scope of protection of subjected persons, differences in source of legislation the possibility of confiscation of properties outside the country, The effect of executive branch presence in claims against foreign governments and finally the effect of foreign defendant State in the course of trial hearing. Also, U.S recent confiscation of Iranian financial assets has been contrary to its international obligations in accordance with the U.N. Charter, International customary law and the mutual Friendship Agreement.