مطالعۀ تطبيقي جهاد ابتدايي در حقوق اسلام و مسئوليت حمايت در حقوق بين الملل

Comparative study between primary Jihad in Islamic law and Responsibility to protect in international law

اين نكته بديهي است كه برقراري و تداوم نظم عمومي بين‌المللي در گرو رعايت اصول و موازين بنيادين اين جامعه مي‌باشد. همزيستي و روابط مسالمت‌آميز و نفي جنگ و توسل به زور از مهم‌ترين و بارزترين اين اصول اساسي به‌شمار مي‌‌آيد. درعين‌حال، تلاش‌هاي گوناگون ملت‌هاي تحت سلطۀ حكومت‌هاي مستبد براي رهايي، باعث شده است كه امروزه بسياري از درگيري‌هاي مسلحانه ماهيتي داخلي پيدا كند كه طبعاً آثاري بين‌المللي و همچنين پرسش‌هاي بسياري به‌همراه داشته است و توجه تعداد زيادي از حقوق‌دانان را به خود معطوف ساخته و در پي آن تلاش شده است تا از طريق دكترين «مسئوليت حمايت» به اين پرسش‌ها پاسخ داده شود. پرسشي كه در اين پژوهش در پي پاسخ به آن هستيم، اين است كه آيا ساختار جهاد ابتدايي در فقه شيعه قابل تطبيق با دكترين مسئوليت حمايت در حقوق بين‌الملل مي‌باشد. در اين تحقيقِ تطبيقي ضمن بررسي مختصر اصول حاكم بر قاعدۀ منع توسل به زور و همچنين تبيين دو مفهوم جهاد ابتدايي و مسئوليت حمايت، به اين نتيجه رسيديم كه با وجود تفاوت در ساختار و حوزۀ قلمرو آ‌ن‌ها، از نظر مباني نظري و فلسفي و نيز ازآنجا كه يكي از موارد مهم كاربست جهاد ابتدايي آزادسازي ملت‌هايي است كه زير سلطۀ حكومت استبدادي و ديكتاتوري، حيثيت، شرف، جان و مال آنان در معرض تاخت‌وتاز سلطه‌گران قرار دارد، جهاد ابتدايي با دكترين مسئوليت حمايت قابل تطبيق است.

It is clear that the establishment and continuity of the International Public Order depends on observance of the fundamental principles and norms of the International Society. Peaceful coexistence and relations and rejection of war and violence are the most important and most significant of these basic principles. At the same time, efforts of various nations under the rule of tyrants to liberation, has found nature domestic, many of the armed conflicts which works naturally seek international as well as have many questions and attracted the attention of many lawyers and efforts have been made to the doctrine of “responsibility to protect” to be answered; In this study, we sought to answer the question that is whether the Jihad in the Shiite is compatible with the responsibility to protect doctrine in International Law. In this comparative study, we briefly review the rules governing the prohibition on the use of force and also explain the concept of primary jihad and the responsibility to protect. The authors have concluded that despite the differences in structure and territory, from the theoretical and philosophical and since, one of the most important application of the primary jihad is to liberate the nations that are under tyranny and dictatorship, dignity, honor, life and property exposed to over run their domination, so with the responsibility to protect doctrine is applicable