تحليل محتواي گزارش‌هاي زيست محيطي در مطبوعات ايران براساس معيارهاي روزنامه‌نگاري محيط زيست ( EJ )

Media and Sustainable Development, Content Analysis of Environmental Reports in the Press and Explaining the Components of Environmental Journalism

«روزنامه‌نگاري محيط زيست» به عنوان يكي از رشته‌هاي جديد با هدف ارتقاي سطح آگاهي شهروندان و آموزش مسائل زيست‌محيطي به زبان عمومي در دنيا مورد توجه قرار گرفته و اين در حالي است كه هنوز مطبوعات ايران حتي يك صفحه ويژه محيط زيست ندارند. لزوم افزايش آگاهي و مشاركت مردم در حفظ محيط زيست توسط خبرنگاران، با توجه به بروز بحران‌هاي زيست‌محيطي ضروري است. براساس نظريه برجسته سازي و فريمينگ اولويت دادن به مسائل محيط زيست و قاب‌سازي‌هاي متنوع با رويكرد حرفه‌اي مي‌تواند باعث ارتقاي سواد زيست محيطي شهروندان و مسئولان و مشاركت آنان در حفظ آن شود. پرسش اصلي پژوهش پيش‌رو اين است كه «معيارهاي حرفه‌اي» روزنامه‌نگاري محيط زيست تا چه اندازه در گزارش‌هاي زيست محيطي مطبوعات ايران رعايت شده‌اند؟ در اين تحقيق، با روش تحليل محتوا، 200 گزارش زيست محيطي چهار روزنامه ايران، اعتماد، شرق و شهروند در سال 94 بر اساس معيارهاي جهاني روزنامه‌نگاري محيط زيست بررسي و با روش سرشماري در قالب 12 مقوله تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه در گزارش‌ها 66/5 درصد معيار «فرايندمداري»، 72/5 درصد «بيان پيامدها»، در 84 درصد «نظرات اساتيد» و در 66/5 درصد معيار «ارتباط موضوع با ديگر مناطق جغرافيايي» رعايت نشده و تنها در 2/5 درصد گزارش‌ها از «كاربرد نقشه و چارت» براي آسان سازي اطلاعات استفاده شده است. به‌طور كلي، بين روزنامه‌ها از لحاظ رعايت 12 معيار تخصصي روزنامه‌نگاري محيط زيست تفاوت معني‌دار وجود دارد و هر كدام از روزنامه‌ها در رعايت برخي معيارها شدت و ضعف داشته‌اند.

"Environmental journalism" has been considered as one of the new disciplines aimed at raising citizens' awareness and teaching environmental issues in the world language, while the Iranian press still does not have a special environmental page. Increasing awareness and participation of people in environmental protection by journalists is necessary due to the occurrence of environmental crises. Based on Agenda-Setting.T , Giving priority to environmental issues can enhance attention of people, the environmental literacy of citizens and authorities and their contribution to environmental protection.The main question of the present research is that the "professional criteria" of environmental journalism have been respected in the environmental press reports of Iran? In this research, with a quantitative content analysis methodology, 200 environmental reports of four newspapers in Iran, Etemad, East and Shahrvand in 1994, were analyzed based on the global criteria of environmental journalism of Vybek Rogrener and analyzed by 12 variables The findings show that 66.5 percent of the "process-oriented" criteria, 72.5 percent "expressing outcomes", 84 percent of the "opinion of the professors", and 66.5 percent of the "topic relevance to other geographic regions" are not met, and only in 2.5% of the reports use the "map and chart application" to facilitate information. In general, there are significant differences between newspapers in terms of the 12 criteria of environmental journalism.