پهنه بندي سيل با استفاده از مدل هيدروليكي HEC - RAS در پايين دست حوزه آبخيز خرم آباد

Flood mapping using HEC-RAS hydraulic model in part of Khorramabad watershed

يكي از راه كارهاي اساسي براي كنترل و كاهش اثرات مخرب سيل، شناسايي مناطق سيل گير در حوزه هاي آبخيز است. پهنه بندي سيل يكي از بهترين روش ها براي برنامه ريزي و شناسايي مناطق تحت تاثيرسيل مي باشد. بدين منظور در حوزه آبخيز خرم آباد واقع در استان لرستان با معرفي شرايط مرزي جريان، دبي حداكثر لحظه اي با دوره بازگشت هاي مختلف، مقاطع عرضي و فاصله آنها و ضريب زبري مانينگ براي هر مقطع به مدل هيدروليكي HEC - RAS اين مدل اجرا و نيم رخ سطح آب در دوره هاي بازگشت مختلف سيل به دست آمد. نتايج حاصل از پهنه بندي نشان داد كه پهنه سيل مربوط به دبي با دوره بازگشت دو ساله با 145/125 مترمكعب بر ثانيه مساحتي برابر با 8/63 كيلومتر مربع و پهنه سيل مربوط به دبي با دوره بازگشت 100 ساله با 553/781 مترمكعب بر ثانيه مساحتي برابر با 10 كيلومتر مربع در منطقه تحت تاثير قرار مي دهد. به طوري كه سيل با دوره بازگشت 100 سال حدودا 4/4 كيلومتر مربع از اراضي ديم واقع در محدوده، 2/4 كيلومتر مربع از اراضي مرتعي، سطحي نزديك به 1/4 كيلومتر مربع از اراضي مسكوني، 1/6 جاده 0/02 از اراضي رهاشده را تحت تاثير قرار مي دهد. به همين ترتيب براي ساير دوره بازگشت ها نيز مشاهده شد كه بيشترين سطح درگير سيل به ترتيب به اراضي زراعي ديم، مراتع، جاده، اراضي مسكوني و زمين هاي رهاشده مربوط مي شود.

Flood prone area identification in the watersheds is one of the basic solutions for destructive flood control and mitigation. Flood mapping is one of the best methods for flood prone area planning and identifying. For this purpose, flow boundary conditions, peak instantaneous discharge with different return periods, cross sections and their distance and roughness coefficients for each cross section were entered to HEC-RAS hydraulic model in Khorramabad watershed located in Lorestan province, Iran, and this model was then run and flood water surface profile at different return periods were estimated. The results obtained from flood mapping showed that flood prone area in return period of 2-year with 145.125 m3s-1 and return period of 100-year with 553.781 m3 s- 1 effect 8.63 and 10 km2 in area, respectively. So that about 4.4 km2 of the total rain-fed farming area, 2.4 km2 of total rangeland area and 1.4 km2 of total residential, 1.6 road area and 0.2 km2 abandoned effect by flood in return period of 100-year. Similarly for other flood return periods was also observed that the most flood prone areas are related to rain-fed farming, rangeland, road, residential area and abandoned the land.