تحليل مكاني منطقة 3 شهر رشت با رويكرد انتخاب مكان بهينة استقرار فروشگاه هاي زنجيره اي

Spatial analysis approach to select the optimum location of chain stores in region 3 of Rasht city

ارزيابي و رتبه‌بندي مكان مناسب احداث فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي موجب كاهش هزينه‌هاي تردد درون‌شهري، صرفه‌جويي در زمان خريد شهروندان و كاهش حجم ترافيك مي‌شود. يكي از مشكلات توسعۀ فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي، نبود مكان‌هاي مناسب براي دسترسي سريع به ديگر خدمات شهري و فعاليت‌هاي مكمل است. هدف از اين پژوهش بررسي وضعيت نقاط انتخاب‌شده براي احداث فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي در منطقۀ 3 شهر رشت، با استفاده از مدل‌هاي تلفيقي TOPSIS-AHP است. روش بررسي اين پژوهش مبتني بر رويكرد توصيفي - تحليلي است و در جمع‌آوري اطلاعات مورد نياز از روش كتابخانه‌اي استفاده شده است. در اين پژوهش، ابتدا در چارچوب مدل AHP، از روش دلفي (Delphi) و از طريق مقايسه‌هاي زوجي (Pirewise) با استفاده از نرم‌افزار Expert Choice نظر متخصصان دربارۀ ارجحيت و اولويت معيارها ارزيابي شد. بر اين اساس 11 شاخص (فاصله از فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي موجود، فاصله از بازار و مركز، فاصله از پاركينگ، تراكم جمعيتي، تراكم ساختماني، فاصله از ميدان‌هاي اصلي، فاصله از معابر اصلي و فرعي شهر، وجود اراضي باير و فضاهاي مناسب احداثي، ارتفاع از سطح دريا و شيب زمين) انتخاب شد. بر مبناي اين معيارها 15 نقطه در منطقۀ 3 شهر رشت مشخص گرديد و از 15 نقطۀ پيشنهادي در منطقۀ 3، 5 نقطه (ميدان گيل، ميدان جانبازان، ساغري‌سازان، كوي قدس، كوي امام رضا) به علت نداشتن معيارهاي لازم حذف شدند. در نهايت 10 نقطه براي انتخاب مكان بهينۀ استقرار فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي در منطقۀ 3 انتخاب شدند. بر اساس يافته‌هاي به‌دست‌آمده، در اين پژوهش شهرك ولي‌عصر با به‌دست آوردن رتبۀ اول و امتياز نهايي (0/615) بهترين نقطه از ميان نقاط انتخابي است. رتبه‌بندي اولويت‌ها بيانگر آن است كه شهرك ولي‌عصر با داشتن بيشترين امتياز، مناسب‌ترين مكان است و شالكو با كسب كمترين امتياز، مكان چندان مناسبي براي احداث فروشگاه زنجيره‌اي نيست.

Location Ranking of chain stores in district 3 of RASHTAbstract:Assessing and ranking the perfect place to build the chain stores, reduce the cost of travel within the city and saving time and reducing traffic volumes for citizens. The purpose of this study is ranking of chain stores situation in district 3 of Rasht city with using TOPSIS-AHP methods. In this study, in order to establish a chain stores in district 3 of rasht,11 indicators were developed. The criteria and sub-criteria weight was calculated in AHP model and using the Expert Choice software. In the final stage with using TOPSIS ideal solution, ten selected points in district 3 were rated. Based on research findings, Valiasr place obtain final score 0.615 and Shalkoo winning the final score 0.156, respectively, were ranked first and the last.The results indicate that, this method can help planners to locate chain stores and its key objectives and delivering to superior designs.Key words:Chain stores, Locating, TOPSIS, AHP, Rasht.