چكيده فارسي :
آسيب‌‌‌هاي اجتماعي يكي از محورها و مباحث اصلي مطالعات آسيب‌شناسي شهري در اغلب شهرها و كلان‌شهرهاست. اين نوع آسيب‌‌‌ها دلايل، گونه‌‌‌ها و آثار و عوارض متعددي دارند و برنامه‌ريزي شهري نيز با هدف كاهش و كنترل آن، ناچار به اتخاذ رويكرد‌‌هاي متنوع و تحليل‌‌‌هاي ميان‌رشته‌‌‌اي است.
در اين مقاله با روش توصيفي- تحليلي و بر اساس موقعيت‌يابي مكاني (GPS) داده‌‌‌هاي اسنادي پايه، الگو‌‌هاي فضايي چهار آسيب اجتماعي (كارتن‌خوابي، تكدي‌گري، اعتياد و كودكان خياباني) با استفاده از GIS و روش‌هاي آماري و گرافيكي در منطقۀ پنج كلان‌شهر تهران مطالعه و تحليل مي‌شود. يافته‌‌‌ها نشان مي‌‌‌دهد بستر فضايي- جغرافيايي شهر و ساختار‌‌هاي كالبدي و كاركردي بارگذاري‌شده در آن بر شكل‌گيري كانونهاي مكاني، محور‌‌هاي فضايي، شدت تراكم، دامنه و نحوۀ انتشار فضايي آسيب‌‌‌ها و در نتيجه الگو‌‌هاي فضايي آسيب‌‌‌هاي اجتماعي اثر تعيين‌كننده دارد. ترمينال غرب، ميدان آزادي، ميدان دوم صادقيه، ميدان شهرزيبا، محله‌‌‌هاي كن، مهران و جنت‌آباد جنوبي، مهم‌ترين محدوده‌‌‌ها و كانونهاي آسيب‌زايي اجتماعي و نقاط شدت تراكم آسيب‌‌‌ها محسوب مي‌شوند كه در شكل‌گيري محور فضايي و جهت جغرافيايي آسيب‌‌‌ها به‌شدت تأثيرگذارند. رفتار فضايي معتادان و كارتن‌خواب‌ها تابع كالبد فضا است و دامنۀ انتشار فضايي گسترده‌تر و فرايند انتشار مرحله‌‌‌اي دارد. درحالي‌كه رفتار فضايي متكديان و كودكان خياباني تحت تأثير كاركرد فضا، داراي دامنۀ پخش محدودتر و فرايند پخش مستقيم است. در نتيجه، نظام برنامه‌ريزي و نهاد مديريت شهري در كنار رويكرد‌‌هاي معمول و متداول، بايد با رويكرد فضايي به بستر جغرافيايي و محل وقوع آسيب‌‌‌ها و درك و تحليل الگو‌‌هاي فضايي برخاسته از آن، آسيب‌‌‌هاي اجتماعي را برنامه‌ريزي و مديريت كند. شالودۀ اين رويكرد، برنامه‌ريزي و اصلاح ساختار‌‌هاي كالبدي و كاركردي فضاي شهري، براي پيشگيري از ناهنجاري‌ها و كاهش آسيب‌‌‌هاي اجتماعي است.
چكيده لاتين :
The main focus of the crimes and social disorders has led Tehran. Social problems; reasons, several species, have several implications. and urban planning to reduce and control damage and various approaches have to deal with this phenomenon in interdisciplinary studies.In this paper, four spatial behavior, social damage (homeless, beggars, homeless, addicts and children) in the region of 5 to Tehran metropolis. Using a Garmin GPS models and the location of the injury and in the GIS database has been established. For modeling and analysis of spatial behavior injury test methods based graphical statistics include the mean center point, the distance SD, standard deviation ellipse, point maps, thematic maps and kernel density estimation method is used.The results show that the spatial context - geographical crimes, namely: population density, anatomical and functional structures, the proximity of urban spatial the formation of hotspot crime, major crime spatial, crime density, domain and spatial distribution of crime and the spatial behavior of urban crime and the damage caused is crucial. West Terminal, Azadi Square, Sadeghiyeh II Square, are important centers of crime and the crime density and Shahrezyba Square, forested Kohsar park, quarters such as Kan,Mehran, and Janet Abad-South axis formation crime greatly affect the continuity of crime spatial and geography. Spatial behavior of addicts and homeless urban spatial structure, function, and domain spatial diffusion and the diffusion stage is wider. Spatial behavior of the function influences beggars and street children in urban areas have limited broadcast range and distribution process is straightforward.
