آسيب‌شناسي و بررسي ساختار گرافيكي فونت «مولا» بر اساس خط كوفي كهن

Pathology and Evaluation of graphic structure of Mola font via ancient Kuffic sample

خط كوفي نخستين نوشتار ‌اسلامي است كه داراي ظرافت و استحكام است. قديمي‌ترين نسخه قرآن به خط‌كوفي‌ كهن، به امام علي(ع) منسوب است. خواندن اين خط كه بسيار پيچيده مي‌نمود، موجب پيدايش قلم‌هاي ششگانه (اقلام سته) شد. درنهايت حروف با رابطه‌هاي گرافيكي، تصوير نوشتاري يك زبان را نشان دادند و قلم‌ها خلق شدند؛ كه يكي از عوامل موثر در گرافيك مي‌باشند. از قلم‌هاي مطرح در حوزه گرافيك، فونت «مولا» است و از اين رو به اين نام است كه طراحي آن بر اساس قرآن‌هاي كوفي‌كهن منسوب به امام علي(ع) است. فونت(قلم) مولا در نگاه كلي شبيه به خط كوفي كهن است، اما بر اثر دقت تفاوت‌هاي واضحي در شكل حروف و تركيبات آن مي‌توان يافت كه بر اثر استانداردسازي حروف در اين قلم شكل گرفته است. شناخت ساختار فونت مولا و مقايسه آن با كوفي كهن موردنظر و آسيب شناسي حروف و بررسي تفاوت‌ها و شباهت‌هاي اين قلم با خط كوفي كهن و همچنين اصلاح اين قلم جهت كاربرد صحيح در گرافيك، هدف اصلي مقاله پيش روست و براي مقايسه هرچه بهتر، حروف آن‌ها در قالب جدول‌هايي قرار داده شد و همچنين محورهايي جهت نمايش نظام هندسي حروف طراحي شد. پرسش‌هاي پژوهش به ترتيب زير است: 1. اصول و قواعد فونت «مولا» كدامند؟ 2. تفاوت‌ها و شباهت‌هاي فونت مولا با خط كوفي كهن مذكور چيست؟ روش تحقيق براساس توصيفي- تحليلي و مبناي گردآوري كتابخانه اي و مشاهدات ميداني است و در دستاورد حاصل از اين پژوهش شاهد تفاوت در طراحي حروف مفرد در فونت مولا نسبت به خط مذكور، عدم رعايت كرسي حروف در تركيبات اين قلم، و ضخامت متغيير در اتصالات بين حروف بوديم.

Kufic script is the first Islamic writing style which has elegance and firmness. The oldest version of Quran was in ancient Kufic style and it is ascribed to Imam Ali (AS). Reading this writing style was so complicated that resulted in the invention of the sextet fonts. Finally with the graphic relations, the letters demonstrated a textual portrait of a language and the fonts were invented, which was one of the effective factors in graphic arts. Among the well-known fonts in graphic domain, we can name the “Mola" font and since its designing was based on ancient Kufic Qurans ascribed to Imam Ali (AS), it is called Mola. This font as a whole is similar to ancient Kufic writing style, but due to the obvious differences in form of its letters and their combinations, we understand that this font was formed according to the standardization of letters in it. The main goal of this essay is to know the structure of this font and comparing that with the ancient Kufic style, pathology of the letters and the study of its similarities and differences with the ancient Kufic style, as well as editing this font for the correct use in graphic arts. For better comparison, the letters of these two fonts are put in tables, and there are also some axes to show the geometrical order of letters. The questions of the research would be: 1. What are the rules and principles of the Mola font? 2. What are the differences and similarities of the Mola font with the ancient Kufic font? The research is based on the descriptive-analytical method and the data collection was based on library sources and field observation. Among the achievements of this research, the changes in designing the letters of Mola font, noncompliance in letter seats regarding the combinations in this font, and variable thickness in connections between the letters are observed