تحليل فرسودگي تحصيلي دانشجويان در نظام آموزش عالي دولتي كشور: شناسايي تعيين كننده ها و راهكارها

Analysis of student's academic burnout in Iran's public higher education system: identification of determinants and strategies

پژوهش حاضر از نوع آميخته (كمّي_كيفي) بود و با هدف شناسايي تعيين­ كننده ­هاي فرسودگي تحصيلي دانشجويان در نظام آموزش عالي دولتي كشور و ارائه راهكارهايي براي كاهش آن انجام شد. جامعۀ آماري پژوهش در بخش كمّي شامل تمام دانشجويان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي دولتي وابسته به وزارت علوم، تحقيقات و فناوري كشور بودند كه با استفاده از روش نمونه گيري تصادفي طبقه ­اي(انتساب متناسب) تعداد 2635 پرسشنامه توزيع و جمع ­آوري شد. نتايج پژوهش در اين بخش نشان داد كه درصد چشم گيري از تغييرات واريانس فرسودگي تحصيلي در ميان دانشجويان نظام آموزش عالي دولتي كشور با متغيرهاي ناكارآمدي آموزش، عامل فرهنگي، تقلب علمي، اقتصاد-محور شدن آموزش، مشكلات خانوادگي، ضعف علمي و رفتاري استادان، مشكلات زيرساختي، عوامل حمايتي- انگيزشي و ويژگيهاي شخصيتي دانشجويان تبيين و پيش ­بيني مي ­شود. در بخش دوم با استفاده از روش دلفي براي شناسايي راهكارهايي مناسب به ­منظور كاهش فرسودگي تحصيلي در ميان دانشجويان نظام آموزش­ عالي دولتي كشور با توجه به تعيين­ كننده ­هاي آن اقدام شد. در اين بخش پس از اجراي سه مرحله، تعداد 32 راهكار شناسايي شد كه دو سوم مشاركت­ كنندگان درباره اهميت آنها براي كاهش فرسودگي تحصيلي دانشجويان توافق داشتند. يافته ­هاي اين مطالعه دستاوردهاي نظري و كاربردي مناسبي براي كمك به سياستگذاران، برنامه ­ريزان، مديران و آموزشگران نظام آموزش عالي دولتي كشور براي كاهش فرسودگي تحصيلي دانشجويان به همراه دارد.

the main purpose of identifying the determinants of students' academic burnout in Iran's public higher education system and providing solutions for its reduction. The statistical population of the research in the quantitative section included all university and institutes' students of higher education affiliated to the Ministry of Science, Research and Technology in Iran. Using a randomized stratified sampling method, 2635 questionnaires were distributed among students. The results of this study indicated that a significant percentage of changes in the variance of academic burnout among the students in public higher education system were due to the ineffective variables of teaching, cultural factor, scientific cheating, economy-oriented education, family problems, faculty academic and behavioral weaknesses, infrastructure related problems, supportive-motivational factors and personality characteristics of students are explained and anticipated. In the second part, Delphi method was used to identify appropriate strategies for reducing academic burnout among students of public higher education system with regard to its determinants. In this section after the implementation of three stages, 32 strategies were identified, of which two thirds of the participants agreed on their importance in reducing academic burnout among the students. The findings of this study provides theoretical and practical achievements to help policymakers, planners, administrators and educators of the public higher education system to reduce the academic burnout among students.