سنجش بازار سرپوشيده اردبيل به لحاظ برخورداري از مؤلفه‌هاي پويايي فضاي شهري

Evaluation of indoor market Ardabil in terms of having dynamism elements of urban space

فضاهاي شهري مكان‌هايي براي برقراري ارتباطات و تعامل جوامع انساني هستند كه افراد با علايق و خواست‌هاي متفاوت گرد هم مي‌آيند. بازارها و مراكز تجاري به‌عنوان يكي از مهم‌ترين فضاهاي شهري كه به اشكال مختلف در كالبد شهرها تبلور يافته‌اند، جز مهمي از سيستم فضاي شهري محسوب مي‌شوند. بازارها اعم از سنتي و مدرن در حكم اسناد هويت‌بخش به يك جامعه شهري محسوب مي‌شوند، به‌طوري‌كه حيات شهر و بازار به هم پيوند خورده‌اند. ويژگي كالبدي و معماري اين مراكز به‌گونه‌اي بوده كه آن‌ها را به دنيايي از فعاليت‌ها و تعاملات اجتماعي و فرهنگي و اتفاقات شهري تبديل نموده است. هدف اين پژوهش ارزيابي بازار سرپوشيده اردبيل از لحاظ برخورداري از مؤلفه‌هاي پويايي فضاي شهري و روش اين پژوهش از نوع توصيفي-تحليلي بوده و براي جمع‌آوري داده‌ها از منابع كتابخانه‌اي و ميداني استفاده‌شده است. جامعه آماري اين تحقيق را متخصصان، كارشناسان و بازديدكنندگان بازار سرپوشيده تشكيل مي‌دهد. با توجه به جمعيت شهر اردبيل، 384 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شده و براي تجزيه تحليل دادها از روش‌هاي آزمون t تك نمونه‌اي و رگرسيون گام به گام استفاده‌شده است. نتايج حاصل از آزمون T تك نمونه­ اي نشان مي‌دهد كه وضعيت بازار سرپوشيده اردبيل از لحاظ برخورداري از مؤلفه‌هاي پوياي فضاي شهري به‌طور كلي با مقدار محاسبه 3/44 كه بالاتر از حد مبنا (3) است، در وضعيت مطلوبي قرار دارد. نتايج حاصل از رگرسيون گام به گام نيز نشان مي‌دهد از ميان مؤلفه‌هاي پويايي فضاي شهري, مؤلفه كاربري‌هاي مختلط و گوناگون با ضريب بتا 0/397 بيشترين تأثير را داشته است و بعد از آن به ترتيب مؤلفه‌هاي ساختار، فرم و انعطاف‌پذيري، تأمين ايمني و امنيت، زمان‌مندي و نفوذ‌پذيري و دسترسي مناسب در رتبه‌هاي بعدي قرار داشته‌اند.

Urban spaces are places for making relationship and Interaction of human societies, where persons with different interests and demands come together. Markets and commercial centers as one of the most important urban spaces which have emerged in different forms in cities framework, are considered as an important part of urban space system. Both traditional and modern markets are considered as documents which give urban society identity, so that city’s life and market are linked. Physical and architectural features of these centers are in such ways that have changed them to a world of activities and cultural and social interactions and urban events. The aim of this research is to evaluate Ardebil covered bazaar in terms of enjoyment of urban space dynamism components and its method is descriptive- analytical. In order to collect data, library and field sources were used. Statistical population of this research is specialists, experts and visitors of covered bazaar. According to the population of Ardabil city, 384 individuals were selected as sample size and in order to analyze the data, statistical methods, one sample t test and stepwise regression have been used. The result of one sample t test shows that the status of covered bazaar in terms of enjoyment of urban space dynamism components is in a desired status because its mean value is 3.44 which is higher than threshold value, i.e. 3. The results of stepwise regression indicate that among urban space dynamism components, the component of mixed and diverse land uses have greatest impact because it has a beta coefficient of 0.397, then structure, form and flexibility, supplying safety and security, timing and permeability and suitable access components are in the next ranks, respectively.