نقش يخچال هاي ايران بر جريان رودخانه ها و برآوردي از حجم آنها

The Role of Iran's Glaciers on River Flows and an Estimate of Their Volumes

يخچال هاي ايران جزء منابع آبي هستند كه نسبت به آنها شناخت بسيار كمي وجود دارد. سطح اين يخچال ها در حدود 27 تا 32 كيلومتر مربع برآورد شده است و شواهد حاكي از كاهش حجم آنها مي باشد، اتفاقي كه بطور كلان در سطح يخچال هاي جهان در حال وقوع است. اما از تاثير كاهش اين منابع بر آبدهي رودخانه هايي كه از آنها نشات مي گيرند، مطالب چنداني موجود نمي باشد. در اين مقاله تلاش شده است تا در حد ممكن با اطلاعات موجود، تحليلي از تغييرات آبدهي اين رودخانه ها با استفاده از آزمون هاي آماري مانند روند و همگني انجام شود. بر اساس نتايج حاصل، به جزء در مواردي اندك، زوال تدريجي يخچال ها تغييرات معني داري درآبدهي ها ايجاد ننموده است، ضمن اينكه اين تغييرات را نمي توان صرفا به پسروي يخچال ها نسبت داد. همچنين براساس چهار روش تجربي برآوردي از حجم اين منابع در كشور بدست آمد. بر اساس اين روش ها، حجم موجود اين منابع بين 0/85 تا 2/3 ميليارد مترمكعب برآورد مي گردد. هر چند، روشي كه رقم 3/2 ميليارد مترمكعب را نتيجه مي دهد، با پاره اي از اندازه گيري هاي ميداني در يخچال هاي زردكوه هماهنگي بيشتري دارد.

Iran glaciers have not been enough considered as one of the country''s water resources. The total area of the Iran glaciers is estimated to be between 27 to 32 km2. Unfortunately، there are evidences that they are gradually retreating، a tragedy that is happening for other world''s glaciers. Assessment of these changes on the rivers that are originated from glaciers is very important، especially from water resources management point of view. This subject constructs objective of this paper and it applies a number of statistical methods such as trend and homogeneity analysis in this regard. The results show that except in a few cases، there are not significant changes in seasonal discharges of the investigated rivers. Furthermore، it is tried to estimate total volumes of the glaciers using some empirical methods and a few field measurements. The estimated volumes by the applied methods vary from 850 to 2300 MCM. However، the method which resulted in 2300 MCM fits better with the field measurements