بازكاوي تاثير حديث و باورهاي كلامي بر توليد گزاره هاي تاريخ انگارانه و رهيافتي به تشخيص آن

A survey on Hadith and Kalam influence in pseudohistorical propositions and on the approach to their detection

اطلاعات و گزاره هاي اصيل تاريخي مهم ترين ركن تحليل تاريخ را تشكيل مي دهند. بااين همه، گاه اطلاعاتي كه پايه تحليل پژوهشگر تاريخ قرار مي گيرد، گزاره هاي تاريخ نما و به عبارتي، تاريخ انگارانه هستند كه در بسياري مواقع، تحليلگر آن ها را گزاره هاي اصيل تاريخي تلقي كرده و درنتيجه، تحليل او از واقعيت فاصله گرفته است. نوشتار حاضر تلاش مي كند به دو پرسش در اين باره پاسخ دهد: 1) مهم ترين عامل در توليد گزاره هاي تاريخ انگارانه (تاريخ نما) چيست؟ 2) چه راهكاري براي تفكيك گزاره هاي تاريخي از گزاره هاي تاريخ انگارانه وجود دارد؟ با بررسي به عمل آمده، روشن شد مهم ترين عامل در توليد گزاره هاي تاريخ انگارانه، حديث و باورهاي كلامي است. همچنين اينكه توجه به ويژگي گزاره هاي تاريخ انگارانه و تتبع و جست وجو در منابع تاريخي و ارزيابي خاستگاه باورهاي كلامي، كمك زيادي به تفكيك گزاره هاي تاريخي اصيل از گزاره هاي تاريخ انگارانه مي كند. روش نگارنده در تفكيك گزاره هاي تاريخ انگارانه از گزاره هاي تاريخي، استقرايي است؛ به اين معنا كه ويژگي گزاره هاي تاريخ انگارانه از طريق دقت و تامل در ماهيت «باورهاي كلامي» و «مآخذ تاريخي» و مقايسه آن ها با «منابع تاريخي» تبيين شده است. همچنين در توضيح هر يك از گزاره هاي تاريخ انگارنه، به نشانه تاريخ انگارانه بودن آن ها اشاره شده است.

Historical authentic information and statements constitute the most important part of the historical analysis. Nevertheless، sometimes the basic information of a historical research is the pseudohistorical propositions which historians take them as authentic historical propositions، and as a result، the historical analysis become distorted. This study tries to answer two main questions: 1- What is the most important factor in positing pseudohistorical propositions? 2- What is the proper approach to distinguish historical propositions from pseudohistorical ones? The study offers that Hadith and Kalam are the main sources of pseudohistorical propositions. By the way، to distinguish historical propositions from pseudohistorical ones، one needs to evaluate historical sources carefully and to assess the origin of beliefs in Kalam properly. My approach in this detection is inductive، that is، the characteristics of pseudohistorical proposition، mentioned in each case، is detectable by investigate their original sources in history and theology.