ابن عربي و نقد قاعده ((الواحد))

قاعده فلسفي «الواحد لايصدر عنه الا الواحد»(از واحد جز واحد صادر نمي شود)را كه معروف به قاعده«الواحد»است،بيشتر فيلسوفان مسلمان پذيرفته ،در آثار خود مورد بحث قرار داده .مفاد آن را برهاني كرده اند. بي ترديد،اين قاعده عقلي را نخستين بار فيلسوفان مسلمان مطرح نكرده اند،اما اينكه چه كسي آن را كشف كرده و براي بار نخست مورد بحث و گفت و گو قرارداده است،محل اختلاف حكماي اسلامي است.معلم ثاني ،ابونصر فارابي،ارسطو را مبتكر اين قاعده مي داند و دراين باب به سخن فيلسوف معروف ،زنون،كه وي را ازشاگردان ارسطو مي داند،استناد مي كند،اما ابن رشد اين قاعده را به دو فيلسوف قديم يوناني ،افلاطوني و ثامسطيوس نسبت داده و در اين باب نام ارسطو را به ميان نياورده است.عثمان يحيي،اين قاعده را در اصل تاريخي خود،داراي مبديي افلوطيني مي داند.در كتاب اثولوجيا –كه آن را حكماي مسلمان به عنوان كتاب ارسطو مي شناختند اما در واقع خلاصه اي كتاب افلوطين است-مفاد اين قاعده مورد بحث قرار گرفته است درميمردهم از كتاب مذكور آمده است كه : «اولين ابداع حق ،شي ء تام است كه همان هويت عقل باشد.»