جايگاه حقوقي مصوبات شوراي عالي امنيت ملي در نظام حقوق اساسي ايران

Legal Status of Acts of the Supreme National Security Council in the Regime of Constitutional Law of Iran

از مهم‌ترين راهبردهاي تأمين امنيت ملي، ايجاد نهادهاي فراقوه‌اي با صلاحيت اتخاذ تصميمات الزام‌آور درخصوص مسائل كلان دفاعي و امنيتي كشور است. در نظام حقوق اساسي ايران، شوراي عالي امنيت ملي عهده‌دار ايفاي اين نقش است و براساس اصل 176 قانون اساسي، تصميمات آن پس از تأييد مقام رهبري قابل اجراست. با اين حال و با توجه به ابهامات موجود درخصوص جايگاه حقوقي اين مصوبات، پژوهش حاضر با تكيه بر روش توصيفي-تحليلي، سعي در پاسخ به پرسشي كلي با اين مضمون دارد كه مصوبات شوراي عالي امنيت ملي در نظام حقوق اساسي ايران چه جايگاه و ماهيتي دارند؟ مطالعة مستندات حقوقي مهمي چون نظريات شوراي نگهبان و آراي برخي مراجع قضايي مؤيد آن است كه مصوبات اين شورا چنانچه در چارچوب صلاحيت موضوعي آن تصويب شوند، عملاً در جايگاهي هم‌تراز و حتي در مواقعي بالاتر از قوانين عادي قرار مي‌گيرند و به دليل ساختار مستقل نهاد تصويب‌كنندة آن، با وضع قوانين و مقررات بعدي قابل نسخ يا تغيير نيستند.

One of the most important strategies of establishing national security, is to create ultra-judicial institutions with the competency of making binding decisions on all defense and security affairs. Introduced into Iran’s constitutional regime during the revision of the Constitution, the Supreme National Security Council carried the mentioned role. According to Article 176 of the Constitution, the Council’s decisions are applicable and may be implemented after confirmation from the supreme leader. Instruments, such as the views of the Guardian Council vas well as decisions of judicial courts, indicate that acts of the Supreme National Security Council are considered to hold a statutory status while ,due to the independent structure of their approval, they may not be subject to repeal. However, as ambiguities regarding the legal status of these acts exist, relying on the descriptive-analytical method, the present article aims to review the mentioned status and its nature by studying the different aspects of the topic.