اثربخشي درمان شناختي مبتني بر ذهن آگاهي بر اجتناب شناختي - رفتاري و نشخوار ذهني در مبتلايان به اختلال همبودي اضطراب اجتماعي و افسردگي

Effectiveness of Mindfulness–based Cognitive Therapy on Cognitive-Behavioral Avoidance and Mental Rumination in Comorbidity of Social Anxiety and Depression Patients

همبودي اختلال اضطراب اجتماعي و افسردگي از شايع ­ترين مشكلات نوجوانان است و پيامدهاي مخربي براي آنان دارد. هدف پژوهش حاضر، تعيين اثربخشي درمان شناختي مبتني بر ذهن­ آگاهي بر اجتناب شناختي- رفتاري و نشخوار ذهني در مبتلايان به اختلال همبودي اضطراب اجتماعي و افسردگي بود. مواد و روش ­ها: در اين پژوهش ­شبه‌آزمايشي با طرح پيش ­آزمون- پس ­آزمون و پيگيري با گروه گواه، 30 دانش ­آموز دختر مقطع متوسطه دوره اول و دوم شهر خرم ­آباد در سال تحصيلي 95-1394 كه مبتلا به اختلال همبودي اضطراب اجتماعي و افسردگي بودند، به‌روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شده و به‌صورت تصادفي ساده به دو گروه 15نفري آزمايش و گواه تقسيم شدند. ابزارهاي پژوهش، مصاحبه باليني ساختاريافته براي اختلالات محور يك، پرسش‌نامه اضطراب اجتماعي براي نوجوانان، پرسش‌نامه افسردگي بك ويرايش دوم، مقياس اجتناب شناختي- رفتاري و مقياس پاسخ­ هاي نشخواري بود. گروه آزمايش طي 8 جلسه 2ساعته (هفته ­اي يك جلسه) به‌صورت گروهي تحت آموزش شناخت‌درماني مبتني بر ذهن ­آگاهي قرار گرفتند و گروه گواه طي اين مدت هيچ مداخله ­اي دريافت نكردند. در نهايت از هر دو گروه، پس ­آزمون و مجدداً دو ماه بعد، پيگيري به‌عمل آمد. داده­ ها با استفاده از نرم­ افزار SPSS 19 و توسط آزمون تحليل كوواريانس چندمتغيري مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته­ ها: در گروه آزمايش، ميانگين نمرات متغيرهاي اجتناب شناختي- رفتاري و نشخوار ذهني در مراحل پس ­آزمون و پيگيري نسبت به گروه گواه كاهش معني‌داري داشت (01/0p<). نتيجه ­گيري: درمان شناختي مبتني بر ذهن­ آگاهي در كاهش ميزان اجتناب شناختي- رفتاري و نشخوار ذهني در مبتلايان به اختلال همبودي اضطراب اجتماعي و افسردگي موثر است.

Aims: As one of the most prevalent disorders in the adolescents, the comorbidity of social anxiety disorder and depression leads to bad outcomes for them. The aim of the study was to determine the effectiveness of the midfulness-based cognitive therapy on the cognitive-behavioral avoidance and mental rumination in patients with comorbidity of social anxiety and depression. Materials & Methods: In the controlled follow-up pretest-posttest quasi-experimental study, 30 female high-school students with the social anxiety and depression comorbiduty were studied in Khorramabad in the academic year 2015-16. The subjects, selected via purposeful sampling method, were randomly divided into two 15-person groups including experimental and control groups. Data was collected by the structured clinical interview for Axis 1 disorders, the social anxiety questionnaire for the adolescents, Beck depression inventory- second edition, the cognitive-behavioral avoidance scale, and the ruminative responces scale. Eight 2-hour group mindfulness-based cognitive-therapy training sessions (one session per week) were conducted in experimental group, while control group received no intervention. Finally, posttest was conducted in both groups and a follow-up step was conducted 2 month latter. Data was analyzed by SPSS 19 software using multi-variable covariance analysis test. Findings: The mean scores of the cognitive-behavioral avoidance and mental rumination items in the posttest and follow-up steps significantly decreased in experimental group compared to control group (p<0.01). Conclusion: The mindfulness-based cognitive therapy reduces the cognitive-behavioral avoidance, as well as the mental rumination, in the patients with the social anxiety and depression comorbidity.