ارائه الگويي براي مكان‌يابي ساختمان‌هاي بلند مرتبه با تاكيد بر پايداري محيط زيستبه روش FTOPSIS نمونه موردي: محدوده 3 شهرداري قزوين

Providing a model for locating high-rise buildings with an emphasis on environmental sustainability through the FTOPSIS approach Case Study: District 3 of Qazvin Municipality

امروزه مكان يابي ساختمان‌هاي بلند از ضروريات است، پس از گذشت چند دهه از ظهور بلندمرتبه سازي، ساختن ساختمان‌هاي بلند با شيوه جديد در شهرهاي بزرگ ايران مانند تهران آغاز گرديد. اما همواره به دليل نبود مكانيابي مناسب با پديده بلندمرتبه سازي مشكلات و نارسايي‌هايي وجود داشته است. با توجه به مشكلات زيست محيطي و شرايط اقليمي هر منطقه توجه به اين ضرورت از اهم رشته شهرسازي محسوب مي‌شود. هدف اين مقاله ارائه الگويي براي مكان يابي ساختمانهاي بلند با تاكيد بر پايداريمحيط زيست در محدوده 3 شهرداري شهر قزوين مي‌باشد. روش پژوهش در اين مقاله براساس روش و ماهيت توصيفي-تحليلي و بر اساس هدف كاربردي و توسعه‌اي مي‌باشد. مدل استفاده شده در اين پژوهش تاپسيس فازي است. ايـن مـدل بـه منظـور ارزيـابي كـارايي در ارائه راهبردهـاي بهينـه، در محدوده 3 شهرداري قزوين مورد استفاده قرار گرفت. نتايج حاكي از آن است كه در تدوين برنامه‌هاي استقرار واحدهاي ساختماني بلندمرتبه توجه به پايداري محيطي از اصلي‌ترين مفاهيم محسوب مي‌شود و عوامل زيست محيطي در مكانيابي ساختمان‌هاي بلند مرتبه از معيارهاي مهم و اساسي است. از طرفي قيمت زمين- شرايط طبيعي و اجتماعي همراه با استفاده از فناوري اطلاعات در مكانيابي ساختمان‌هاي بلند نقش اساسي دارد. نتايج حاصل از مدل تاپسيس فازي نشان مي‌دهد كه عامل اقتصادي، زيست محيطي و كالبدي و كاربري اراضي به ترتيب با كسب امتيازهاي (0.695)، (0.457) و (0.405) در جايگاه‌هاي اول تا سوم واقع شده‌اند و بيانگر اهميت نسبي آنها نسبت به ساير مؤلفه‌ها مي‌باشد.

Today, location of high-rise buildings is indispensable. After a few decades of high-rise building emergence, new high-rise construction began in large cities such as Tehran. However, due to lack of proper locating for high-rise building, there have always existed problems and inefficiencies. Given the environmental problems and climatic conditions of different regions, considering the issue is of a high importance for urbanism. The purpose of this paper is to analyze the effective factors in location of high-rise buildings with emphasis on environmental sustainability in the city of 3rd district of Qazvin.The model used in this research is Fuzzy Topsis. This model was used to evaluate the efficiency of providing optimal strategies in the 3rd district of Qazvin. According to results, environmental sustainability is the main concept when developing plans for establishment of high-rise building units and environmental elements are essential criteria in locating for high-rise buildings. On the other hand, land price, natural and social conditions and use of IT play important role in location of high-rise buildings. Results from FTOPSIS model used in this study show that there is no pattern for location of high-rise buildings in Iran and disorganized criteria provided regardless of urbanism or effective factors lead to environmental degradation. Results also show that economic, environmental and physical factors and land use with 0.695, 0.457 and 0.405 scores are in first to third place indicating their relatively high importance compared with other factors.