مشخصه‌هاي گفتماني فرآيند جرم‌انگاري ارتشاء در دهه 1360 خورشيدي

Characteristics of Discourses in the Process of Criminalization of Bribery in 1360s

هر پديده انساني حاصل تعامل و تعارض است و فرايند جر م­انگاري نيز به ­عنوان ساز و كار تنظيم‌گر رفتارهاي اجتماعي ـ انساني، برآيند گفتمان­ هايي است كه حول آن شكل مي­ گيرند. شناسايي اين گفتمان­ ها، ترسيم­ گر فضاي حاكم بر اين فرايند است. اين پژوهش با تشخيص ويژگي­ هاي هر گفتمان در طي فرايند جرم­ انگاري پديده ارتشاء، درصدد كشف روابطي است كه اين فرايند را شكل مي­ دهند. براي ترسيم اين جريان از روش سياست­ گذاري مرحله ­اي مبتني بر تعريف مشكل، ارائه راه­كار و مشروعيت به آن استفاده و در دل هر مرحله ويژگي­ هاي گفتماني بيان شد. تحليل محتواي مشروح مذاكرات مجلس شوراي اسلامي در خصوص قوانين مهم در حوزه جرم ­انگاري ارتشاء نشان داد كه با توجه به چند بُعدي بودن اين پديده، گفتمان­ هاي مختلف در فرايند جرم­ انگاري آن با مشخصه­ هاي گوناگون و نقطه تمركز خاصي حول تعريف مشكل و بيان راه­كار شكل گرفتند. درنهايت، اين روابط و ويژگي­ هاي گفتماني نشان دادند كه جرم­ انگاري ارتشاء در دهه 1360 بيش از همه تحت تأثير بينش­هاي سياسي و اجتماعي آن دوران قرار داشت و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي تا حد بسياري در پي توسعه جرم ­انگاري اين پديده بودند و تمايل داشتند تا مصاديق خرد اين جرم را در قالب اخلال در نظام اقتصادي شناسايي كنند. اگرچه در مقابل، رويكرد مداخله كيفري محدود توانست اين ديدگاه را كنترل كند.

Every human-related phenomenon is the result of the interaction and conflict. In the same way, the process of criminalization as a regulatory mechanism for social behavior originates from some discourses. Identification of these discourses can illustrate the status quo of this process formation. This study by detecting the characteristics of every discourse in the process of criminalization of bribery, seeks to discover the existing relationships that make up this process. Illustrating the issue, the policy-stage method based on defining the problem, providing the solutions, and making them legitimate is used and in every stage the characteristics of discourses are mentioned.The content analysis of the proceeding negotiations of the Parliament on important Acts about bribery revealed that, in considering the multidimensional nature of this phenomenon, various discourses in the process of its criminalization with diverse and specific characteristics on defining the problem and suggested solutions had been formed. In the end, these relationships and characteristics showed that the criminalization of bribery in the 1360s had been affected by the political and social discourses. Parliament representatives had largely tended to develop the scope of criminalization in this area. They also had been to identify every instance of this crime as disrupting economic system. However, limited intervention of criminal justice approach could control this view.