نقش جماعات محلي در ايجاد امنيت در دوره حكومت نادرشاه افشار

در بسياري از دوره هاي تاريخي، جامعه ايران از سه جماعت ايلي، شهري و روستايي تشكيل مي شد. سه جماعت مذكور با سه سبك زندگي متفاوت ايلي، روستايي و شهري به واسطه عواملي مانند كمبود امكانات معيشتي و مسائل امنيتي به جماعات محلي متعددي تقسيم مي گرديد. در دوره نادرشاه، جماعات سه گانه ايران به جماعات محلي بسياري ازجمله محله، طايفه و حتي دسته هاي نظامي تقسيم مي شد. چنين جماعت هايي، دوگانگي ساختاري به وجود مي آورد كه از تمايز ارباب و اهالي تا سلسله مراتب خويشاوندي در حكومت افشار را در برمي گرفت. با توجه به اين مسئله، در اين مقاله درصدد يافتن پاسخ به اين پرسش هستيم: پيوندهاي متقابل ميان جماعات محلي با سلسله مراتب حكومتي در دوره سلطنت نادرشاه افشار چه تاثيرات امنيتي به دنبال داشت؟ به منظور پاسخ گويي به سوال مذكور، ضمن استفاده از شيوه تاريخي كه همانا جمع آوري داده هاي كتابخانه اي (اسنادي) از منابع دست اول تاريخي است با كاربست مفاهيمي مانند جماعت، امنيت، ايل، دسته هاي نظامي و سلسله مراتب خويشاوندي در حكومت نادرشاه، جايگاه و نقش جماعت هاي مختلف را در برقراري امنيت مشخص مي نماييم. يافته هاي پژوهش بر آن است، نادرشاه افزون بر الحاق نفرات و ساختار جماعت هاي شهري، روستايي و ايلي در قشون خود، با جماعت سازي ابداعي همانند حاكميت دادن تيره قرقلو بر ساير ايلات تلاش داشت ضمن برقراري امنيت در مناطق مختلف كشور، حكومت خود را انسجام بخشد. بااين وجود، افراط وي در اعطاي مناصب ديواني و لشكري به سرداران افشار در نبود جماعتي رقيب در برابر آن ها، زمينه زوال و سرنگوني حكومت فرمانرواي افشار را فراهم كرد.