نگرشي بر جغرافياي اداري ايالت پارس در دوره ي ساساني

پژوهش حاضر از جمله، نخستين تلاش هايي است كه براي روشن شدن وضعيت جغرافيايِ اداري ايالت پارس در دوره ي ساساني، صورت گرفته است. ايالت پارس، نه تنها مركزيت مذهبي و سياسي ساسانيان محسوب مي شد، بلكه يكي از مناطق مهم و راهبردي به لحاظ اداري نيز به حساب مي آمد. علاوه بر متون دستِ اول تاريخي و كتيبه هاي پهلوي دوره ي ساساني، جغرافي نگاران قرون اوليه اسلامي نيز توصيفاتي از تقسيمات اداري ايالت پارس به دست مي دهند. با اين رويكرد، مي توان تصويري از نظام اداري پارس به عنوان زير مجموعه اي از نظام اداري سرزمين ساساني را در حد امكان بازسازي كرد. نتايج پژوهش، نشان مي دهد كه ايالت پارس داراي نظام اداري سازمان يافته به تناسب تقسيمات كشوري و داراي ساختاري سلسله مراتبي بوده است. چنانچه هر يك از واحدهاي اداري اين نظام سازمان يافته، به فراخور گستره جغرافيايي و كاركرد سياسي، حائز درجه اي از اهميت بوده و تحت نظارت مقامي خاص اداره مي شد. روش به كار رفته به منظور دست يابي به نتايج مطلوب و منسجم، استفاده از منابع دست اول تاريخي، علاوه بر بهره گيري از پژوهش هاي تاريخيِ مستند مي باشد.