تاملي درباره اشتغال حافظ شيرازي در تشكيلات ديواني

A Deliberation on the Occupation of Hafez Shirazi in the Court

بر اساس ديدگاهي كه در ميان بخشي از پژوهشگرانِ حوزه حافظ شناسي رايج شده است، حافظ در دوره اي از زندگي خود به كار «ديواني» مي پرداخت و از جمله ماموران و كارگزاران تشكيلات اداري و ديواني بوده است. بررسي دقيق استنادات و شيوه استنباط هاي صورت گرفته، ضرورت بازبيني اين ديدگاه را بيان مي كند. اين پژوهش در پي پاسخ به اين پرسش­ها است كه ديدگاه اشتغال حافظ به ديواني بر چه پايه و اساسي استوار شده است؟ و بر اساس شواهد و منابع تاريخي كدام نظر در خصوص اشتغالات حافظ اعتبار بيشتري دارد؟ به نظر مي­رسد كه رواج ديدگاه مورد نظر نتيجه استنباط درستي از منابع و معناكاوي از شعر حافظ نيست و از اين­رو اين موضوع نيازمند بررسي و تحقيق دقيق­تري است. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش توصيفي ـ ­تحليلي و با رويكرد انتقادي، به ارزيابي استنادات و شواهد پژوهشگران در بيان ديدگاه اخير پرداخته و تلاش مي­شود تا نوع پيوند حافظ با تشكيلات حكومتي بر اساس شواهد و اسناد موجود تبيين گردد.

According to the common viewpoint of some researchers in Hafezology field, Hafez had been engaged in jobs as the official and administrator of administrative system. A precise study of citations and the methods of inferences speak of the necessity of a review on this viewpoint. This research is going to answer to these questions that what is the basis of the viewpoint on the occupation of Hafez? Which of the viewpoints on the occupation of Hafez had more validity? It seems that the prevalence of the idea of aforementioned viewpoint is due to false inference of sources and semantics of Hafez poems and therefore this issue needs a more precise study and research. The present research will evaluate the citations and evidences of researchers in presentation of aforementioned viewpoint and tries to explain the type of Hafez linkage to the administrative system according to available evidences and documents based on descriptive-analytical method in a critical approach.