عنوان مقاله :
ارزيابي برنامه آموزشي نظريه‌محور در پيشگيري از رفتارهاي داراي خطر انتقال در بيماران اچ آي وي مثبت: مطالعه‌اي در چارچوب مدل اعتقاد بهداشتي
عنوان به زبان ديگر :
Effectiveness of a Theory-Based Education Program in Prevention of HIV Transmission Risk Behaviors in HIV+ Patients: An Intervention in Health Belief Model Framework
پديد آورندگان :
ضاربان، ايرج دانشگاه علوم پزشكي زاهدان - دانشكده بهداشت - گروه آموزش بهداشت , كريمي، محمود دانشكده علوم پزشكي ساوه - دانشكده بهداشت - گروه بهداشت عمومي , احمدي، رضا دانشگاه علوم پزشكي گناباد - دانشكده پزشكي - گروه بيماري‌هاي عفوني , طبسي درميان، عبدالرحيم دانشگاه علوم پزشكي زاهدان - دانشكده بهداشت - گروه بهداشت عمومي , طاهر، محمد دانشگاه علوم پزشكي ساوه - دانشكده پرستاري - گروه آموزش پرستاري
كليدواژه :
آموزش , اچ آي وي , مدل اعتقاد بهداشتي , رفتار خطر
چكيده فارسي :
پيشگيري و كاهش رفتارهاي خطر مرتبط با انتقال اچ‌آي‌وي در ميان بيماران اچ‌آي‌وي مثبت يكي از اولويت‌هاي سلامت همگاني است. پژوهش حاضر با هدف ارزيابي تاثير برنامه آموزشي با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتي بر رفتارهاي پيشگيري‌كننده از انتقال بيماري در بيماران اچ‌آي‌وي مثبت انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه نيمه‌تجربي، 92 بيمار HIV مثبت و مبتلا به ايدز بالاي 18 سال شهرستان‌هاي سراوان و سرباز كه در 1392 در مركز مشاوره بيماري‌هاي عفوني و رفتاري سراوان يا سرباز داراي پرونده بودند به روش سرشماري انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوري داده‌ها، پرسش‌نامه محقق‌ساخته شامل بخش دموگرافيك (10 سئوال)، سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي (17 سئوال) و ارزيابي عملكرد بيماران (11 سئوال) بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 18 و با آزمون‌هاي آماري T مستقل و زوجي و مجذور كاي تجزيه و تحليل شد. يافته‌ها: دو گروه از نظر متغيرهاي دموگرافيك همسان بوده و تفاوت معني‌داري نداشتند. ميانگين نمره حساسيت و شدت درك‌شده، منافع و موانع درك‌شده، خودكارآمدي درك‌شده و رفتار بعد از مداخله آموزشي نسبت به قبل از مداخله آموزشي به‌طور معني‌داري افزايش پيدا كرد (001/0p<). نتيجه‌گيري: استفاده از مدل اعتقاد بهداشتي بر ارتقاي رفتارهاي پيشگيرانه از ايدز در بيماران مبتلا به ايدز موثر است و از طريق افزايش آگاهي، نگرش، حساسيت، شدت، منافع و خودكارآمدي و كاهش موانع درك‌شده، موجب ارتقاي رفتارهاي پيشگيرانه از ايدز مي‌شود.
چكيده لاتين :
Aims: Prevention and reduction of HIV risk behaviors in the patients with positive HIV are of the priorities of public health. The aim of this study was to assess the effectiveness of educational program based on health belief model (HBM) on the behaviors preventing disease transmission in the positive HIV patients. Materials & Methods: In the semi-experimental study, 92 positive HIV patients with AIDS, aged more than 18 years and recorded by the counseling centers for infectious and behavioral diseases in either Saravan or Sarbaz, were studied in 2013. The subjects were selected via census method. Data was collected using a researcher-made questionnaire consisted of a demographic part (10 questions), the health belief model constructs (17 questions), and patients’ functioning assessment part (11 questions). Data was analyzed by SPSS 18 software using independent T, paired-T, and Chi-square tests. Findings: There was no significant difference between the groups in the demographic characteristics and they were equal. There were considerable significant increases in the mean scores of the perceived sensitiveness and intensity, the perceived benefits and obstructions, the perceived self-efficacy, and behavior after the training intervention than before the intervention (p<0.001). Conclusion: Health belief model is effective on the enhancement of AIDS preventing behaviors in patients with AIDS. In addition, through increased levels of awareness, attitude, sensitiveness, intensity, benefits, and self-efficacy, as well as a reduction in the perceived obstructions, it increases AIDS preventing behaviors.
