ارزيابي همگني سري‌هاي زماني دماي بيشينه و كمينه سالانه و فصلي (مطالعه موردي ناحيه خزر)

(Homogeneity Assessment of Annual and Seasonal Maximum and Minimum Temperatures Time Series (Case study of Khazar Region

تحليل دقيق سري­ هاي زماني دما يكي از بحث­ هاي مهم در بررسي تغييرپذيري اقليم و تغيير اقليم مي­ باشد. براي اين منظور سري­ هاي زماني مورد استفاده بايد همگن باشند. سري­ هاي دماي حداكثر و حداقل سالانه و فصلي 5 ايستگاه همديد در ناحيه خزر كه داراي آمار طولاني مدت مي­باشند مورد بررسي قرار گرفتند. در اين تحليل از دو روش مستقيم و غيرمستقيم استفاده گرديد. در روش مستقيم از شناسه تاريخي ايستگاه استفاده گرديد. در روش غيرمستقيم از دو روش آزمون همگني نرمال استاندارد مطلق و نسبي استفاده گرديد. نتايج نشان مي­ دهد ناهمگني از روش آماري با شناسه تاريخي ايستگاه مطابقت دارد. در بين روش­ هاي آماري آزمون همگني نرمال استاندارد نسبي مناسب­ تر از روش همگني نرمال استاندارد مطلق است. ارزيابي همگني بين سري­ هاي زماني سالانه و فصلي دماي حداقل و حداكثر نشان مي­ دهد كه سري­ هاي زماني دماي حداقل ناهمگني بيش­تري نسبت به سري ­هاي زماني دماي حداكثر دارند. مقايسه نتايج همگني بين سري­ هاي زماني دماي بيشينه و كمينه فصول سرد و گرم نشان مي­دهد كه سري­ هاي زماني دماي فصول سرد نسبت به عوامل ايجاد ناهمگني پايدارتر مي ­باشند. در تعدادي از ايستگاه ­ها، جابجايي ايستگاه در سري­ هاي زماني دماي حداكثر سالانه و فصلي باعث ايجاد ناهمگني نشده است.

One of the important arguments in variability and climate change assessment is the accuracy of climatic time series analysis. Therefore time series to be used should be homogeneous. Annual and seasonal maximum and minimum temperatures of 5 synoptic stations that contain long time series have been assessed in this study. For so doing, we utilized direct and indirect methods. We used metadata through indirect method and absolute and relative standard normal homogeneity test through direct routine. Results showed inhomogeneity which was identified by statistical methods corresponding to metadata. Relative standard normal homogeneity test is more suitable than absolute standard normal homogeneity test in this concern. Assessment of homogeneity between annual and seasonal minimum and maximum temperatures indicates that the parameter of minimum temperature has more inhomogeneity in the data. Comparison of homogeneity results between temperature of warm and cold season reveals that the temperature is more stable during relocation and other changes in cold season than in warm season. Relocation of many stations was not proved to be the cause of inhomogeneity in annual and seasonal maximum temperatures.